بررسي رابطه سو ‌تغذيه انرژي- پروتيين با عوامل خطر بيماري‌هاي قلبي عروقي در بيماران همودياليزي

Association of energy-protein malnutrition with risk factors of cardiovascular diseases in hemodialysis patients

سابقه و هدف: خطر بيماري‌هاي قلبي عروقي در بيماران همودياليزي مبتلا سو تغذيه انرژي - پروتيين بيشتر از بيماران همودياليزي است كه وضعيت تغذيه‌اي مناسبي دارند. عوامل خطر سنتي براي بيماري‌هاي قلبي عروقي مانند BMI و كلسترول تام سرم نمي‌توانند توجيه كننده افزايش فراواني بيماري‌هاي قلبي عروقي در بيماران همودياليزي مبتلا به سو تغذيه انرژي - پروتيين باشد. بنابراين، مطالعه حاضر به منظور بررسي رابطه سو تغذيه انرژي - پروتيين با عوامل خطر غير سنتي بيماري‌هاي قلبي عروقي در بيماران همودياليزي انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه از 2302 بيمار همودياليزي بزرگسال واجد شرايط در كليه بيمارستان‌هاي تهران 291 بيمار به طور تصادفي با استفاده از نمونه‌گيري سيستماتيك انتخاب شدند. وضعيت تغذيه‌اي بيماران همودياليزي با استفاده از روش SGA تعيين شد. امتيازهاي DMS و MIS در اين بيماران تعيين شدند. رژيم غذايي بيماران با استفاده از ياد آمد خوراك چهار روزه (شامل دو روز دياليز و دو روز غيردياليز) مورد ارزيابي قرار گرفت. همچنين بعد از 12 تا 14 ساعت ناشتا بودن، cc8 خون از بيماران قبل از دياليز گرفته شد و غلظت اوره، كراتينين، آلبومين، CRP، sICAM-1، sVCAM-1 ، sE-selectin، MDA ، NO، اندوتلين-1 و Lp(a) سرم اندازه‌گيري شد. يافته‌ها‌: غلظت CRP و sICAM-1 سرم در بيماران همودياليزي داراي سو تغذيه انرژي- پروتيين به طور معني‌داري بيشتر از بيماران همودياليزي فاقد سو تغذيه بود (01/0P < ) در حالي كه بين دو گروه، تفاوت معني‌داري از نظر غلظت sVCAM-1 ، sE-selectin ، MDA ، NO ، اندوتلين-1 و Lp(a) سرم وجود نداشت. غلظت CRP و sICAM-1 سرم در بيماران همودياليزي داراي سو تغذيه انرژي- پروتيين نوع IIa و IIb به طور معني‌داري بيشتر از بيماران همودياليزي داراي سو تغذيه نوع I بود (01/0P < ). همبستگي مستقيم و معني‌داري بين امتياز DMS و امتياز MIS ( به عنوان دو نشانگر سو تغذيه انرژي- پروتيين) با غلظت CRP و sICAM-1 سرم وجود داشت (01/0P < ). نتيجه گيري: يافته‌هاي مطالعه حاضر نشان مي‌دهد كه در بيماران همودياليزي مبتلا به سو تغذيه نوع I عوامل خطر غير سنتي بيماري‌هاي قلبي عروقي افزايش نمي‌يابد، در حالي‌كه در سو تغذيه نوع II كه با التهاب همراه است، غلظت CRP وsICAM-1 سرم به عنوان دو عامل خطر بيماري‌هاي قلبي عروقي افزايش مي‌يابد. واژگان كليدي: سو تغذيه انرژي- پروتيين، همودياليز، عوامل خطر قلبي عروقي

Background and Objective: The risk of cardiovascular diseases among hemodialysis patients with energy-protein malnutrition (PEM) is higher compared to well-nourished hemodialysis patients. Traditional risk factors for cardiovascular diseases such as a high body mass index and serum total cholesterol cannot explain the high prevalence of cardiovascular diseases in hemodialysis patients with PEM. Therefore, the present study was designed to study the association of PEM with nontraditional risk factors of cardiovascular diseases in hemodialysis patients. Materials and Methods: A total of 291 hemodialysis patients were selected with systematic randoml sampling from among 2302 eligible adult hemodialysis patients in Tehran hospitals. The nutritional status of the patients was determined by subjective global assessment (SGA). In addition, dialysis malnutrition score (DMS) and malnutrition inflammation score (MIS) of the patients were determined and their dietary intakes assessed using a 4-day dietary recall including 2 dialysis days and 2 non-dialysis days. Also, after a 12- to 14-hour fast, an 8 mL- sample of blood was taken from each patient before dialysis and serum urea, creatinine, albumin, CRP, sICAM-1, sVCAM-1, sE-selectin, MDA, NO, endothelin-1, and Lp(a) were measured. Results: The serum concentrations of CRP and sICAM-1 were significantly higher in hemodialysis patients with PEM as compared to those without PEM (p < 0.01), whereas there were no significant differences in serum concentrations of sVCAM-1, sE-selectin, MDA, NO, endothelin-1 or Lp(a) between the two groups. In addition, compared to hemodialysis patients with PEM types IIa or IIb, those with PEM type I had significantly lower serum CRP and sICAM-1 levels (p < 0.01). There were significant direct correlations between DMS and MIS, as two PEM indicators, with serum CRP and sICAM-1 (P < 0.01). Conclusion: The results of the present study indicate that nontraditional risk factors of cardiovascular diseases do not increase in hemodialysis patients with PEM type I, whereas serum CRP and sICAM-1, two risk factors of cardiovascular diseases, increase in PEM type II, which is accompanied with inflammation. Keywords: Protein-energy malnutrition, Hemodialysis, Cardiovascular risk factors