اثر مصرف روزانه دوغ غني شده با ويتامين D و توام ويتامين D و كلسيم بر نماگر‌هاي تن‌سنجي و گليسمي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2

Effects of daily consumption of Iranian yogurt drink doogh fortified with vitamin D or vitamin D plus calcium on the anthropometric and glycemic indices in type-2 diabetes patients

سابقه و هدف: غلظت كم 25(OH)D سرم با اختلال در تحمل به گلوكز و ابتلا به ديابت همراه است. اين مطالعه با هدف مقايسه اثربخشي دوغ غني شده با ويتامين D و توام ويتامينD و كلسيم بر وضعيت تن‌سنجي و گليسمي مبتلايان به ديابت نوع 2 (T2DM) انجام شد. مواد و روش‌ها: 90 بيمار مبتلا به T2DM به صورت تصادفي به گروه‌هاي 1 (دوغ ساده)، 2 (دوغ غني شده با ويتامين D حاوي IU 500 ويتامين D در هر mL 250) و3 (دوغ غني شده با ويتامين D و كلسيم، حاوي IU 500 ويتامين D و mg 250 كلسيم در هر mL 250) تقسيم شدند تا روزي دو بطري از دوغ‌ها را به مدت 12 هفته مصرف كنند. نماگر‌هاي تن‌سنجي (وزن، نمايه توده بدن، دور كمر)، سطح گلوكز ناشتاي سرم(FSG)، درصد هموگلوبين گليكوزيله(HbA1C) و مقاومت به انسولين( HOMA-IR) پيش و پس از مداخله ارزيابي شدند. يافته‌ها‌: ميانگين سطح 25(OH)D3 سرم در گروه‌‌هاي 2 و 3 به صورت قابل ملاحظه‌اي افزايش يافت ( هردو، 001/0 > p). FSG (به ترتيب 7/33±9/12- ، 015/0=p و 9/46±6/9- ، 035/0=p)، HbA1C (به ترتيب 2/1%±4/0- ، 9/1%±4/0- ،001/0 > p) HOMA-IR (به ترتيب4/1 ±6/0- ، 001/0= pو 2/3± 6/0، 001/0 > p) و دوركمر (به ترتيب 7/2±6/3- ، 3/3±9/2-، هردو 001/0 > p) در گروه‌هاي 2و3 در مقايسه با گروه 1 به طور معني‌داري كاهش يافت. بين تغييرات 25(OH)D3 با FSG (208/0=r و 049/0=p) و HOMA-IR (219/0- =r و 005/0=p) رابطه منفي معني‌دار مشاهده شد. نتيجه گيري: مصرف روزانه دوغ غني شده با ويتامين D با يا بدون كلسيم وضعيت تن‌سنجي و گليسمي بيماران ديابت نوع 2 را بهبود بخشيد. واژگان كليدي: ويتامين D ، كلسيم، كنترل گليسمي، تن‌سنجي

Background and Objective: Poor vitamin D status has been associated with impaired glucose tolerance and diabetes. The purpose of this study was to compare the effects of daily intakes of Iranian yogurt drink doogh fortified with vitamin D or vitamin D + calcium on anthropometric and glycemic status in type-2 diabetes patients. Materials and Methods: Ninety patients with type-2 diabetes were randomly allocated to one of three groups as follows: group1: plain doogh; group 2: vitamin D-fortified doogh (fortified with 500 IU vitamin D3 and 150 mg Ca/250 mL); group 3: vitamin D + calcium–fortified doogh (fortified with 500 IU vitamin D3 and 250 mg Ca/250 mL). The subjects took their respective doughs twice per day for 12 weeks. Anthropometric markers (weight, body mass index, and waist circumference), fasting serum glucose (FSG), glycated hemoglobin (HbA1c), and homeostasis model of insulin resistance (HOMA-IR) were measured before and after the intervention. Results: In both groups 2 and group 3, the mean serum 25(OH)D3 level increased significantly (P > 0.001). As compared to group 1, in groups 2 and 3 the decreases in FSG [-12.9±33.7 mg/dL (P = 0.015) and -9.6±46.9 mg/dL (P = 0.035), respectively], Hb A1c [-0.4±1.2% (P < 0.001) and -0.4±1.9% (P , 0.001), respectively], HOMA-IR [-0.6±1.4 (P = 0.001) and -0.6±3.2 (P , 0.001), respectively], and waist circumference (WC; -3.6±2.7 and -2.9±3.3, respectively; P < 0.001 for both) were significantly higher. An inverse correlation was observed between changes in serum 25(OH)D3 and FSG (r = 20.208, P = 0.049) and HOMA-IR (r = 20.219, P = 0.005). Conclusion: Daily consumption of vitamin D–fortified doogh with or without added calcium, improves anthropometric and glycemic status in diabetic patients. Keywords: Vitamin D, Calcium, Glycemic control, Anthropometry