بررسي وضعيت نمايه سازي منابع ديداري- شنيداري در مراكز آرشيوي شهر تهران و كارآيي آن از ديدگاه كاربران

A Review of the Status of Indexing Audio-Visual Resources in Archival Centers of Tehran and its Efficiency from the Perspective of its Users

اهداف پژوهش: هدف اصلي پژوهش حاضر، آگاهي از وضعيت نمايه سازي منابع ديداري-شنيداري در مراكز آرشيوي شهر تهران و بررسي كارآيي آن از ديدگاه كاربران است. روش/رويكرد پژوهش: پژوهش حاضر، به روش پيمايشي تحليلي انجام شده و جامعه مورد مطالعه شامل دو گروه است:1) نمايه سازان مراكز آرشيوي ديداري-شنيداري شهر تهران كه به روش سرشماري انتخاب شده و جمعاً 55 نفر هستند، و2) كاربران مراجعه كننده به اين مراكز در مدت يك ماه كه 71 نفر هستند. براي گردآوري اطلاعات از دو پرسشنامه مجزا براي نمايه سازان و كاربران استفاده شد و نتايج به دست آمده به كمك آمار توصيفي واستنباطي و نرم افزار اس. پي. اس. اس. تجزيه و تحليل شد. يافته هاي پژوهش: آشنايي بيش از نيمي از نمايه سازان با اصول نمايه سازي در (حد مطلوب)است. اما آشنايي آنها با واژگان و زبان تخصصي كاربرانشان كمتر از (حد مطلوب)است. همچنين، ابزارهاي استانداردسازي، به-طور كامل، پاسخگوي نيازهاي نمايه سازان نيست. كاربران خواستار ارتقاي قابليت هاي جست وجو در نرم افزار و همخواني نمايه ها با واژگان تخصصي خود هستند. بين استفاده از نمايه ها در مراكز مختلف از ديد نمايه سازان و كاربران تفاوت معنا داري وجود ندارد. نتيجه گيري:فرضيه پژوهش، مبني بر وجود تفاوت معنا دار بين ميانگين ميزان استفاده از نمايه ها در مراكز مورد بررسي تاييد نشد.فرضيه پژوهش، مبني بر وجود تفاوت ميان نظر كاربران و نمايه سازان درباره كارآيي نمايه ها تاييد شد.طبق فرضيه پژوهش، بين وضعيت نمايه سازي منابع ديداري -شنيداري در مراكز آرشيوي و كارآيي اين خدمات از ديد كاربران رابطه معنا داري وجود دارد و هر چه اين وضعيت مطلوب تر باشد كارآيي نمايه ها نيز از ديد كاربران بيشتر مي شود.مشكلاتي اعم از نبود ابزار مناسب نمايه سازي ، نبود خط‌مشي مدون، و عدم تناسب حجم كار با تعداد نيروي انساني در روند نمايه سازي منابع ديداري -شنيداري وجود دارد كه موجب بروز كاستي هايي در كيفيت نمايه ها مي شود.

Purpose: The main purpose of the present research is to investigate the status of indexing of audio-visual materials in archival centers of Tehran, and to review the efficiency of this indexing from the perspective of its users. Methodology / Approach: This research is an analytical survey study, and the universe of study consists of the following two groups: the indexers of audio-visual archival centers of Tehran, selected by census method and totaling 55 people, and the users, comprising 71 people who referred to these centers during one month. For data collection, separate questionnaires were used for indexers and users. Finally, the obtained results were analyzed with the help of descriptive and inferential statistics and SPPSS software. Findings: This study shows that more than half of the indexers are familiar with indexing principles at a desirable level, but the indexersʹ familiarity with terminology and the specialized language of users is less than expected. Also, it shows that the standardization tools do not fully meet the needs of indexers. Users expect an enhancement in the search capabilities of available software and more compatibility of indexes with the terminologies that they use. According to this study, there is no significant difference between the viewpoint of indexers and users in using the indexes in different centers. Conclusions: The first research hypothesis, that there was a significant difference in the average use of indexes among the studied centers, was not confirmed. The second research hypothesis, that there is a difference between users’ and indexers’ view about the efficiency of indexes, is confirmed. That is, there is a meaningful relationship between the quality of indexing of audio-visual resources in archival centers and the efficiency of these services from the usersʹ perspective. The better the indexing, the more efficient the experience is from the users’ perspective. There are some problems in the process of indexing audio-visual resources ranging from lack of proper tools for indexing, to lack of written policies and a mismatch between workload and human resources, which have caused some shortcomings in the quality of indexes.