مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تعيين روايي و پايايي پرسشنامه جو ايمني: كاربرد تحليل عاملي

چكيده فارسي :

مقدمه: جو ايمني توانايي پيش‌بيني نتايج مهم مانند خطر درك شده، تصادف و آسيب‌ را نشان داده‌است. فهم ويژگي‌هاي روانسنجي ابزارهاي مورد استفاده براي اندازه‌گيري جو ايمني قبل از كاربرد آنها در كارخانه‌ها و محل‌هاي كار اهميت دارد. هدف: در مطالعه ما سنجش آزمون روايي و پايايي پرسشنامه جو ايمني در صنايع شهر قزوين. علاوه بر آن، ارتباط بين عوامل جو ايمني و ميزان تصادف بررسي شد. مواد و روش‌ها: 380 كارگر از 8 شركت بزرگ بررسي شدند. پس از مرور منابع و مشورت با متخصصان، پرسشنامه 43 متغيري تدوين شد. 75 درصد داده‌‌ها در آناليز عاملي اكتشافي با روش چرخش واريماكس با استفاده از نرم افزار Spss بكار رفت. باقي داده‌ها (25 درصد) براي اجراي آناليز عاملي تاييدي با نرم افزار AMOS 16.0 مورد استفاده قرار گرفت. نتايج: آناليز عاملي اكتشافي نشان داد كه 8 عامل قادر به توضيح 46/68 درصد واريانس كلي هستند. ضريب آلفاي كرونباخ (توافق دروني) هر 8 عامل و همچنين كل ابزارمورد تاييد قرار گرفت. 37 سيوال ارزيابي‌كننده جو ايمني از نمونه اصلي 43 سيوالي استخراج شد. يافته‌هاي آناليز عاملي اكتشافي، شاخص‌هاي برازش قابل قبولي را مشخص كرد(91/0=CFI، 93/0=TLI، 044/0=RMSEA، 41/3= ). نمره هاي جو ايمني محاسبه شده، همبستگي منفي معني‌داري با ميزان خود گزارشي تصادف ها، نشان داد كه نمايانگر روايي پيش‌بيني‌كنندگي مناسب مي‌باشد. نتايج آناليز واريانس يك طرفه نيز مشخص كرد كه ميانگين نمرات جو ايمني كارخانه ها به طور معني‌دار با هم تفاوت دارند كه دلالت بر تفاوت سطوح جو ايمني آنها دارد. نتيجه‌گيري: پرسشنامه جو ايمني، ويژگي‌هاي روانسنجي خوبي را نشان داد. در اين پژوهش عوامل «تعهد مديريت براي ايمني و اولويت ايمني در محيط كار، دانش كارگران و اطاعت از قوانين ايمني، نگرش كارگران نسبت به مسايل ايمني، مشاركت كارگران و تعهد نسبت به رعايت قوانين ايمني، ايمني محيط كار، آمادگي فوري در محل كار، توجه بيشتر و اولويت بالاتر مسايل ايمني در مقابل محصولات شركت، چشم پوشي از خطرات» را به عنوان هشت عامل جو ايمني در صنايع قزوين شناسايي كرد. علاوه بر اين، تحقيق حاضر معياري را ارايه كرد كه براساس آن سازمان‌ها و بخش‌هاي مختلف آنها مي‌توانند مورد مقايسه قرار گيرند.