محاسبه رشد بهره‌وري با استفاده از مدل تلفيقي تحليل پوششي داده‌ها و شاخص تورنكوييست (مطالعه موردي: پژوهشگاه صنعت نفت)

Calculating productivity growth by DEA model and Tornqvist Index (Case study: Research Institute of Petroleum Industry)

بهره وري يكي از مهم‌ترين معيارهاي توصيف‌كننده استفاده صحيح و بهينه از عوامل توليد و ميزان دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده است. در برنامه چهارم توسعه، تمامي سازمان‌ها و دستگاه‌هاي اجرايي مكلف شدند سهم ارتقاي بهره‌وري خود در رشد توليد را معين كرده و راه‌كارهاي لازم براي تحول كشور از يك اقتصاد نهاده‌محور به يك اقتصاد بهره‌ور را مشخص كنند. همچنين، در سياست‌هاي كلي برنامه پنجم توسعه اقتصادي، اجتماعي، و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران، به ارتقاي سهم بهره‏وري در رشد اقتصادي به يك‌سوم در پايان برنامه اشاره شده است. براي نيل به اهداف مذكور، در اين مقاله سعي شده است با استفاده از روش‌هاي ناپارامتري و مدل تلفيقي تحليلي پوششي داده ها (DAE)، و با استفاده از شاخص تورنكوييست، علاوه بر محاسبه رشد بهره‌وري در طول زمان، ميزان تغييرات كارايي و فناوري در پژوهشگاه صنعت نفت مورد ارزيابي قرار گيرد. نتايج حاكي از آن است كه تغييرات و تحولات فناوري و همچنين رشد بهره‌وري در طي اين دوره مثبت بوده، اما تغييرات كارايي رشدي منفي داشته است.

Productivity is one of the most important criteria for proper and optimal usage of production factors and achieving predetermined goals. In The 4th Development Plan of country, all organizations were required to speicfy their contribution in productivity promotion and determine necessary strategies to transform country from an input-driven economy to an efficient economy. In the general policies of The 5th Economic, Social, and Cultural Development Plan of Islamic Republic of Iran, contribution of productivity promotion was one-third. To achieve the goals, in this paper we used nonparametric methods and Data Envelopment Analysis (DEA) model and Tornqvist index, in addition to calculating productivity growth over time, changes of technology and efficiency. The results indicated that the changes in technology and productivity growth during this period were positive, but efficiency had negative changes.