نابينايي در معرّه، شوريدگاني در ايران مطابقه و مقايسه فكري و شخصيتي ميان ابوالعلا ، خيام و صادق هدايت

Blindness in Maʹʹarri, the Distraught in Iran‎A compare study of philosophical and characteristic ‎Features among AbolA’laʹʹ, Khayyam and Saseq ‎Hedayat

اگر به تاريخ زندگي انسان‌ها از آغاز تا به امروز بنگريم، در اين تاريخ به نام كساني ‏برمي‌خوريم كه زندگي و زيستنِ آنان متفاوتِ با ديگران بوده است و گويي برخلاف زندگي مردم ‏عادي زيسته‌اند و به رغم سير و حركت آب گام برداشته‌اند و اين تفاوت آنان با ديگران باعث شده ‏كه آنان را به درستي نشناسند و هر كس از ظنّ و پندارِ خود سخني در بابِ آنان بگويد، زيرا ‏پيچيدگيِ شخصيتي اين بزرگان، امكانِ شناختِ حقيقي از ايشان را فراهم نمي‌كند و به همين ‏دليل ديدگاه‌ها و نظرات مختلف درباره آنها همواره وجود داشته است. از جمله اين بزرگان در ‏تاريخ ادبِ فارسي و ايراني، حكيم عُمَر خيام در گذشته و صادق هدايت در دوره معاصر است، كه ‏يكي لُبّ كلام خود را در دلِ رباعي‌هاي دل‌انگيز ريخته و در موجزترين و كوتاه‌ترين قالب سخن ‏خود را بيان داشته و ديگري تفكرات خود را در طول داستان‌هاي كوتاه به نثر، به نمايش گذاشته ‏است. نظير اين دو متفكر نيز در ادب تازي، ابوالعلا معرّي است كه پيش از آن دو(= خيام و ‏هدايت) زيسته، وليكن به گونه‌اي، درست همان پيچيدگي‌هاي شخصيتي آنان را دارد كه در اين ‏مقاله تلاش مي‌شود ضمن اشاره به زندگي و شعر ابوالعلا ، مقايسه فكري ميان او و خيام و ‏هدايت انجام گيرد.‏

If we look at the history of man’s lives from the very beginning up to now, we will see some people with different life styles, as if they used to live contrary to the common people and swim upstream. These difference have led the others not to know them property; thus every body have talked about them based on their own great figures prevent us from knowing them in reality. As a result, there are always different view point and attitudes on them. Among these personalities in the history of Persian literature, we can refer to Khayyam in the past and Sadeq Hedayat in the contemporary time. One of them has introduced his own philosophical gist in quatrain, while one has expressed himself in the shortest and the most concise discoursal frame and the other has depicted his own ideas in the short stories in prose. Similar to these thinkers in Arab literature, we can refer to AbolA’laʹMaʹarri living before Khayyam and Hedayat. He is also of the same personality complicity stated there of. The present article seek to study the life and poems AbolA’la and compare his way of thinking with those of Khayyam and Hedayat.