ارجاع در زبان فارسي از منظر كلامي و شناختي

Reference Resolution in Persian from the Perspective of Discourse and Cognition

يكي از دلايل عمده و اصلي وجودي زبان، استفاده از آن به عنوان يك ابزار مهم ارتباطي است و براي اين منظور گويندگان زبان لازم است نشان دهند در جريان كلام در مورد چه چيزي و يا چه كسي صحبت مي‌كنند. وجود اسامي و ديگر عبارات ارجاعي در حقيقت منعكس‌كننده نقش مهمي است كه فرايند ارجاع در كاربرد زبان ايفا مي‌كند. بنابراين ارجاع را به عنوان يك فرايند پوياي زباني مي‌توان يكي از ويژگي‌هاي مهم كاربرد زبان تلقي كرد كه همواره مورد استفاده گويندگان زبان براي اشاره به اشخاص، اشيا ، مكان، زمان و يا ديگر موجوديت ها و در نهايت ارايه اطلاعاتي در مورد آنهاست. در اين روند كلامي به خاطر آنكه مشاركين كلام در امر ارتباط موفق باشند بايد همواره قادر به تشخيص و شناخت آنچه كه گويندگان زبان به آن ارجاع مي‌دهند باشند. از اين رو درك و شناخت اين پديده به عنوان يك ويژگي جهانشمول و به عنوان بخشي از فرايند پردازش اطلاعات زباني امري است ضروري. اين پديده در سال هاي اخير يكي از مسايل مهم مطالعات زبانشناختي محسوب مي‌شود. بنابراين، هر نظريه زباني كه سعي در تبيين مقولات جهانشمول دارد الزاماً بايد تبيين مقولات و روابط ارجاعي را در حيطه كار خود قرار دهد. امروزه بسياري از نظريه‌پردازان زبان همچنان سعي در توصيف و تبيين پديده ارجاع در چهارچوب نظريات زبانشناختي غالب نظير صورتگرايي و نقشگرايي دارند. نگارنده نيز در اين مقاله سعي دارد كه از طريق تبيين مقوله ارجاع در ارتباط با ساختار اطلاعاتي جمله نشان دهد كه انگيزش هاي كلامي و وضعيت‌شناختي مدلول‌هاي كلامي در جريان كلام رفتار پيوستاري عناصر ارجاعي را به لحاظ كدگذاري نحوي در ساخت صوري جملات به دنبال دارد.

One of the main reasons of language is to serve as a means of commucation. To this end, language participants should be able to resolve what they are referring to in the discourse. Refererring expressions and names, infact, mirror the importance of referring act in the use of language. Therefore, the act of referring is a dynamic process in a discourse. To be successful language users should be able to identify discourse referents. This phenomenon has an important role in the process of sentences information structure. This article tries to explain this linguistic phenomenon in the information structures with respect to cognitive status of discourse referents and their syntactic encoding in sentences.