بررسي ساختار اطلاعاتي جمله در زبان فارسي ‏ به لحاظ كلامي و كاربردشناختي

A Study of Information Structure of Persian Sentences From the Perspective ofDiscourse and Pragmatics‎‎

در مطالعات كلامي و كاربرد شناختي، ساختار اطلاعاتي جمله را غالباً از دو ساختار مجزا ‏ولي كاملاً مرتبط با يك‌ديگر مي‌دانند: يكي ساختار مبتدايي و ديگري ساختار اطلاع كانوني. ‏مبتدا به لحاظ كاربردشناختي و كلامي نقش مهمي را در ساختار اطلاعاتي جمله و تعبير ‏جملات و پاره گفتارها ايفا مي‌كند. به عبارتي اين عنصر نقش صحنه‌آرا را در كلام دارد و ‏زمينه ساز خبري است كه در پي مي آيد. از اين رو مي‌توان آن را يكي از عناصر اصلي در طرح و ‏مدل گفتماني كه مشاركين كلام از يك‌ديگر مي‌سازند به حساب آورد. در اين مقاله، نگارنده با ‏بررسي فرايند مبتداسازي و ساختار اطلاع كانوني در زبان فارسي نشان خواهد داد كه اين مقوله ‏بهترين ابزاري است كه مي‌تواند تعامل نحو و كلام را به وضوح نشان دهد. به عبارتي فرآيند ‏مبتداسازي يك فرآيند صوري است كه در حوزه نحو عمل مي‌كند اما عامل كنترل‌كننده آن در ‏حوزه كلام است و اين فرآيند در ارتباط نزديك با ساختار اطلاعاتي ازجمله ساختار اطلاع ‏كانوني جمله است. از اين رو، جمله را صرفا نمي‌توان يك واحد نحوي تلقي كرد بلكه يك واحد ‏نحوي-كلامي است. لذا در اين مقاله، نگارنده با اتخاذ چنين نگرشي به بررسي ساختار مبتدايي ‏و ساختار اطلاع كانوني در جملات زبان فارسي مي‌پردازد و از اين طريق تعامل نحو و كلام را ‏مورد بررسي قرار خواهد داد. ‏

Information structure of sentences is composed of two separate structures but relevant to each other at the same time: topic structure and focus structure. Topic plays an important part in the interpretation and information structure of the sentences and utterances. In other words, this element plays the role of scene setting in the discourse and provides the ground for the comment following it. So, it is considered as one of the major element in the discourse of language participants. This article tries to show that topicalization and focus structure can show the intersection of syntax and discourse, that is, topicalization is a syntactic process but at the same time, it is controlled by discoursal factors. This is something closely relevant to the information structure of sentences. Therefore, a sentence is not going to be considered as a mere syntactic for but as a syntactic and discoursal unit. The present article seeks to study this issue regarding topic structure and information structure of Persian sentences.