ساختار انسان در متون ادبي كهن

Human’s Composition in Ancient Literature ‎

مشاهده و درك هرگونه تناسب و هماهنگي و كمال در پديده‌هاي جهان، انسان را به تحسين و شگفتي وامي‌دارد و تصّور زيبايي ‏را دراو برمي‌انگيزد. تصّور زيبايي ازخلق هنر در مورد تركيب (= ساختار) انسان درمتون ادبي كهن بسيارآمده است.ترتيب واصول جاي ‏گرفتن هريك ازنيروهاي مادي(= جسمي) و معنوي(روحي) و ارتباط منظّم بين آنها نشانگر خردي روشن است كه بيان‌كننده دو ‏ساحت وجودي است: 1) جنبه روحاني كه با حواس ظاهر قابل دريافت نيستند. 2) جنبه مادي كه پس از مرگ به خاك مي‌پيوندند. در ‏جاي جاي متون ادب فارسي به تركيب انسان از جسم و جان (به معني تن و روان) و به مقوله ارزشمندي خرد به عنوان نيروي ‏غيرمادي انساني كه در متون كهن نيز از آن به عنوان اصلي جاودانه و باقي نام برده مي‌شود، اشاره شده است. ‏ دربيان ساختار انسان به عنوان ششمين و برترين آفريده در متون كهن دو مقوله مورد نظر است: ‏ ‏1 ــ بيان قواي اصلي انسان چون جان، روان، فروهر، خرد و ... كه پس از مرگ باقي است. ‏ ‏2 ــ وظايف هر يك از نيروها در تركيب دروني و بيروني انسان ‏ در اين تحقيق گزارنده مي‌كوشد به بيان قواي تشكيل‌دهنده انسان در متون ادبي كهن بپردازدو از نظر ريشه‌شناسي نيز آنها را ‏مورد بررسي قرار دهد و در قسمي نيز به تقسيم‌بندي قواي انساني از ديدگاه متون فارسي بپردازد. ‏

The wonders of proportion, perfection, and harmony in the world have always inspired the human with a sense of admiration and beauty. Old literature is filled with aesthetical views on the human as a composition of great harmony. The order and composition of material (or physical) and unworldly (or spiritual) forces and the harmony between these forces clearly signify two aspects of human being: 1) spiritual aspect which can not be recognized through natural senses; and 2) material aspect which vanishes when a person dies. Numerous instances of human, as a combination of material and physical aspects (body and soul) may be found in ancient Persian literature, and wisdom, an invaluable mean for human being, has been regarded as an immortal everlasting spiritual force in old Persian texts. Wisdom protects and guards the body wisdom is savior and liberator In the old texts, human, as the sixth and the most superior creature of God, has been referred to as a being studying of which can be structurally decomposed into two topics: The principle forces possessed by human; forces like soul, spirit, wisdom, and immaterial forces which do not vanish upon death; The functions of each of these forces in human’s internal and external composition. The present study attempts to track these forces back to the old literature as well as to their etymological roots. In addition, a classification of these forces based Persian literature will be presented.