بررسي ساختار روايت و پيرنگ ‏در شيرين و فرهاد نظامي

A study of the Structure and the theme ‎of Nezamis Shirin and Farhad

هدف مقاله حاضر تحليل ساختار روايت و دست‌يابي به الگوي پيرنگ داستان شيرين و فرهاد، با توجه به دستور روايت تزوتان ‏تودوروف (‏Tzvetan Todorov‏) است. داستان عاشق شدن فرهاد بر شيرين به طور موازي با داستان اصلي خسرو و شيرين نظامي ‏روايت مي‌گردد. در اين بررسي واحدهاي روايي به سه دسته گزاره، پي‌رفت و متن دسته‌بندي مي‌شوند. دو واحد نخست واحدهايي ‏تحليلي و سومين آنها كه با چگونگي تركيب پي‌رفت‌ها تشكيل مي‌شود، واحدي است. تجربي پي‌رفت‌ها در صورت كامل بودن، ‏حركتي از تعادل اوليه به سوي تعادل ثانويه دارند. براي سنخ‌شناسي طرح و توطيه يا همان پيرنگ گزاره‌ها به انواع، گزاره‌هاي الزامي، ‏اختياري و به ديل از هم متمايز مي‌گردند. مبناي كار، گزاره‌هاي به ديلي هستند كه تعادل را به پي‌رفت باز مي‌گرداند. روايت شيرين و ‏فرهاد با سه پي رفت و در نتيجه سه گزاره به ديل مواجه است. در اين پژوهش با تقليل گزاره‌هاي به ديل و هم‌چنين پي‌رفت‌ها به ‏يك كنش (فعل)، به الگوي پيرنگ «خواستن ــ به دست آوردن نياوردن در روايت شيرين و فرهاد دست مي‌يابد. اين الگو با موضوع ‏روايت كه داستاني است عاشقانه كاملاً هم‌خواني دارد.‏

The aim of the prepared essay is the analysis of structure and narration and also reaching to the plot pattern of the story of Shirin and Farhad according to Tzvetan Todorov narration. The story of Farhad ‘s falling in love with Shirin is narrated parallel with Nezami’s KHosro and Shirin. In this analysis, narrative units are determined by: 1.Proposition, 2.Sequence and 3.Text. the first two units are analysing units and the third which is formed with the state of sequences structure is an empirical unit. Sequences move from the first balance to the secondary one in the case of being complete. For plot typologies, proposition are distinguished to obligatory, optional and substitute. The foundations are substituted propositions which return the balance to the sequence. Farhad and Shirin’s narration is encountered with three sequences and finally with three substituted propositions. In this study, with reduction of substituted propositions and sequences as well to an action, the plot pattern “wanting, acquiring not acquiring” is achieved. This pattern is in agreement with the Romantic subject of the narration.