اصلاح و معرفي رقم جديد برنج "قايم" به روش كلاسيك

Release of New Rice Variety "Ghaem" Via Classical Method

برنج دومين محصول استراتژيك در ايران است و كيفيت پخت و خوراك آن براي مصرف كنندگان ايراني اهميت بسزايي دارد. براي بهبود عملكرد و كيفيت ابتدا تلاقي هاي مختلف بين ارقام آمل 3 و سپيدرود با دمسياه مشهد و سنگ جو انجام شد (ارقام آمل 3 و سپيدرود پر محصول ولي با كيفيت پخت و خوراك پايين و ارقام دمسياه مشهد وسنگ جو با عملكرد پايين وكيفيت خوب) پس از آن، عمل تلاقي برگشتي F1 با والد دوره اي (ارقام كيفي) آغاز شد. پس از دو نسل تلاقي برگشتي و تهيه BC2، عمل خود تلقيحي آغاز و اداره نسل هاي درحال تفكيك تلاقي ها، براساس روش شجره اي ادامه يافت. سرانجام پس از پنج نسل خودگشني (BC2F5)، 13 لاين اصلاحي با عملكرد بالا و كيفيت مطلوب بدست آمد. نتايج آزمايشات مزرعه-اي و لاينهاي انتخابي نشان داد لاين 1-33DN- از لحاظ عملكرد و زودرسي نسبت به رقم شاهد كيفي محلي (سنگ طارم) برتري داشته و از نظر كيفيت نيز با آن قابل رقابت مي باشد. اين لاين با 123 سانتي متر ارتفاع، 123 روز تا رسيدن كامل، متحمل به كرم ساقه خوار، مقاوم به بيماري بلاست، مقاوم به خوابيدگي (ورس)، خواص فيزيكوشيميايي مطلوب (درصد آميلوز 4/23، غلظت ژل 1/89، درجه حرارت ژلاتيني شدن 91/6، طول دانه 9/6 ميلي متر و فاقد شكم سفيدي يا گچي است) داراي صفات كيفي مطلوب در حد ارقام محلي بوده در حاليكه داراي عملكردي بالغ بر 93/5 تن در هكتار مي باشد كه در مقايسه با رقم شاهد محلي يعني رقم سنگ طارم (كه داراي 3650 كيلوگرم در هكتار عملكرد مي باشد) داراي برتري نسبتا خوبي است.

Rice is a second important crop at Iran and its cooking and eating quality plays important role for consumers. In order to improve yield and quality, a set of crosses among Amol- l3 and Sepidrood made with Domsiah Mashhad and Sange Jo. (Amol- l3 and Sepidrood belong to improved and Domsiah Mashhad and Sange Jo belong to local varieties). The F1 is back crossed with local varieties as donor parents for two generation (BC2) and then handled upto BC2F5 generations. Thirteen promising lines with higher yield and quality were selected, their primary, advanced field and quality test done. Line DN-33-1 regarding to the yield and early maturity indicated better performance than Sang Tarom (check variety). This line with 123 cm height, tolerant to stem borer, resistant to blast disease and lodging including good physicochemical properties (Amylose content 23.4, gel consistency 89.1, gelatinization temperature 6.91, grain length 6.9 mm and chalk less) almost similar to local good quality varieties but 5.93 tons/hectare while the average yield of local varieties are around 3.5-4 tons/hectare.