تشابه يا تشكيك مفهوم وجود: مقايسه نظريات ارسطو و ابن‌سينا در مسيله معناي وجود

Similarity or Gradation of the Concept of Existence: A Comparison of the Ideas of Aristotle and Ibn Sina on the Problem of the Meaning of Being

در اين مقاله نظريات ارسطو و ابن‌سينا در باب معناي وجود مورد بررسي قرار گرفته است. از نظر ارسطو موجود داراي معاني متفاوتي است، اما نه به طريق اشتراك لفظي. ارسطو بين اشتراك لفظي و اشتراك معنوي موجود، نظريه سومي را ارايه مي‌كند كه خود، آن را رابطه «نسبت به» مي‌نامد ابن‌سينا، در مقابل، موجود را به نحو مشترك معنوي مي‌داند؛ با اين حال معتقد است موجودات در يك رابطه تشكيكي داراي شدت و ضعف و اولويت و عدم اولويت هستند، به طوري كه مثلاً جواهر نسبت به اعراض در موجود بودن اولويت دارند. بحث معناي وجود در مباحث وجودشناختي و مخصوصاً نظريه عليت هر يك از اين دو فيلسوف قابل پي‌جويي است. ارسطو وجود را به عنوان يك عنصر متافيزيكي متمايز در نظر نمي‌گيرد بلكه براي او، وجود بلافاصله در مقولات تقسيم مي‌شود؛ اما براي ابن‌سينا، وجود واقعيتي متمايز از ماهيت است كه در همه موجودات به عنوان يك عنصر فلسفي وجود دارد. به همين ترتيب، ارسطو عليت خدا را از نوع عليت غايي مي‌داند به طوري كه هر موجودي در مسيري مستقل به سمت محرك اولي در حركت است، در حالي كه ابن‌سينا خداوند را علت فاعلي ايجادي مي‌داند كه به همه موجودات يك عنصر مشترك يعني وجود را افاضه مي‌كند.

In this paper the views of Aristotle and Ibn Sina has been investigated. For Aristotle, existent has different meanings, but not by way of homonymy. Besides homonymy and univocity, Aristotle presents a third view which he calls it a relation “in regard to”. By contrast, Ibn Sina regards existent by homonymy; however he believes that the existents are in a gradational relation that have intensity and weakness and priority and non – priority. Discussion about the meaning of existence in ontological debates and especially in theory of causality in each of these two is worth considering. Aristotle does not regard existence as a distinct metaphisical element but for him existence immediately divides into categories, yet for Ibn Sina existence is a distinct reality from quiddity that is inherent in all existents as a philosophical element. In the same way, Aristotle considers the causality of God of the kind of theological causality, so that every existent in an independent direction is moving towards the first mover, where as Ibn Sina regards God as the efficient and generative cause who confers a common element, that is, existence to all existents.