تاثير تنش خشكي خاك بر روابط آبي اكاليپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.)

Water relationship of eucalyptus (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) under soil drought stress

اكاليپتوس (E. camaldulensis Dehnh.) از گونه هاي مهم كاشت شده در ايران بوده كه سطح قابل توجهي از جنگل هاي دست كاشت را به خود اختصاص داده است. گونه اي تند رشد و داراي مقاومت بالا نسبت به شرايط نامناسب محيطي است. با اين وجود كمبود آب در خاك مي تواند بر كميت و كيفيت رشد گياه تاثيرگذار باشد. به منظور بررسي تاثير تنش خشكي بر روابط آبي آن، آزمايشي با استفاده از لايسيمتر هاي وزني و زهكش دار در شرايط طبيعي و در ايستگاه تحقيقات بيابان زدايي شهيد صدوقي يزد به مدت سه سال به اجرا درآمد. آزمايش با سه تيمار 100درصد (شاهد)، 70 درصد (تنش متوسط) و 40درصد (تنش شديد) ظرفيت زراعي در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي و در سه تكرار اجرا شد. نتايج بررسي هاي به عمل آمده نشان داد كه رفتارهاي فيزيولوژيكي گياه شامل پتانسيل آب، گنجايش نسبي آب (RWC) و ميزان قند هاي محلول در برگ، تحت تاثير ميزان دسترسي گياه به آب قرار گرفتند. همچنين افزايش مقدار رطوبت خاك تاثيري بر مقدار قند هاي محلول در ريشه و مقدار پرولين برگ نداشت (05/0P < ). با افزايش مقدار رطوبت خاك، گنجايش نسبي آب افزايش يافت (001/0P < ). افزايش رطوبت خاك موجب كاهش پتانسيل آب (001/0P < ) و مقدار قندهاي محلول در برگ (001/0P < ) شد. نتايج مذكور بيانگر واكنش گياه به تنش خشكي از طريق تطابق اسمزي با افزايش مقدار قندهاي محلول در برگ ها و در نتيجه افزايش پتانسيل آب و جذب آب بيشتر از خاك است، هرچند اين توانايي كم است. با اين شرايط اين گياه را نمي توان جز گياهان مقاوم به خشكي قلمداد كرد

Eucalyptus (E.camaldulensis Dehnh) is one of the major plant species in Iran covering vast areas of plantations. This is a fast-growing species with high tolerance to harsh environmental conditions. Nevertheless the water deficiency in soil can be effective on the quality and quantity of plant growth. To study the effect of soil drought stress on water relationship in Eucalyptus (E.camaldulensis Dehnh), an experiment was carried out using weight and drainage Lysimeters in natural condition. The trials were implemented in Shahid Sadoghi control desert research station in Yazd for three years. The experiment was done with three treatments, 100% (control), 70% (medium stress) and 40% (high stress) field capacity (FC) in three replicates as complete randomize design. The results showed that the plant physiological behaviors including water potential, relative water content (RWC) and soluble sugar in leaves were affected by water availability for plant. Increasing the amount of soil moisture was not significantly effective on soluble sugar levels in roots and leaves proline levels (P-value > 0.05). By increasing the amount of soil moisture, the relative water content (P-value < 0.001) increased. Increasing the amount of soil moisture reduced the water potential (P-value < 0.001) and the amount of soluble sugars in leaves (P-value < 0.001). These results showed that the osmotic adjustment through increases of soluble sugars in leaves, decreased the leaf water potential and increased drought resistance in this plant, although this ability is low. With these conditions, this plant could not be considered as drought-resistant plant.