اثر غرقاب، لجن فاضلاب و كود دامي بر ويژگي هاي رشد گياه آفتابگردان در يك خاك شن لومي

The Effects of Waterlogging, Sewage Sludge and Manure on the Growth Characteristics of Sunflower in a Sandy Loam Soil

تاثير مدت غرقاب شدن خاك، منبع و مقدار كود آلي بر ويژگي هاي رشد گياه آفتابگردان ((Helianthus annuus L. در شرايط گلخانه اي بررسي گرديد. آزمايش به صورت فاكتوريل و در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با سه تكرار شامل مدت غرقاب در پنج سطح (0، 2، 4، 8، 22 روز) و منبع و مقدار كود آلي در پنج سطح )شاهد، 15 گرم كود گاوي، 30 گرم كود گاوي، 15 گرم لجن فاضلاب و 30 گرم لجن فاضلاب بر كيلوگرم خاك( انجام شد. نتايج نشان داد كه با افزايش مدت غرقاب شاخص كلروفيل برگ‌ها، وزن تر و خشك ريشه و بخش هوايي و نسبت وزن خشك بخش هوايي به ريشه كاهش يافتند ولي ارتفاع گياه و قطر ساقه در محل طوقه افزايش يافتند و سطح برگ‌ها تغيير معني داري نكرد. با كاربرد هر دو كود آلي شاخص كلروفيل، سطح برگ‌ها، قطر ساقه در محل طوقه، وزن تر و خشك ريشه و بخش هوايي و نسبت وزن خشك بخش هوايي به ريشه افزايش يافتند ولي‌ ارتفاع گياه تغيير معني داري نكرد. اثر متقابل غرقاب و كود آلي بر شاخص كلروفيل برگ‌ها، سطح برگ و نسبت وزن خشك بخش هوايي به ريشه معني دار بود ولي بر ساير صفات مورد مطالعه معني دار نبود. بيشترين وزن تر بخش هوايي و ريشه و سطح برگ‌ها در تيمار بدون غرقاب و كاربرد 30 گرم لجن فاضلاب بر كيلوگرم خاك مشاهده گرديد. لجن فاضلاب رشد بخش هوايي و ريشه آفتابگردان را بيشتر از كود گاوي افزايش داد. حساسيت ماده خشك بخش هوايي آفتابگردان به تنش غرقاب بيشتر از ماده خشك ريشه بود.

The effects of waterlogging and organic fertilizers on sunflower (Helianthus annuus L.) growth characteristics were investigated in greenhouse conditions. A factorial experiment based on completely randomized design with three replications was conducted including duration of waterlogging at five levels (0, 2, 4, 8, 22 days) and source and amount of organic fertilizer at five levels (0, 15 and 30 grams of both manure and sewage sludge per kg of soil). The results showed that by increasing the duration of waterlogging, leaf chlorophyll index, wet and dry weight of root and shoot as well as shoot/root dry weight ratio were decreased but plant height and stem diameter were increased and leaf area did not change significantly. By application of both organic fertilizers chlorophyll index, leaf area, stem diameter, wet and dry weight of shoot and root, and shoot/root dry weight ratio were increased but plant height did not change significantly. The interactive effect of waterlogging and organic fertilizer on chlorophyll index, leaf area and shoot/root dry weight ratio was significant but on other studied characteristics was not significant. The highest amount of wet weight of shoot and root and leaf area was found in 30 grams of sewage sludge and without waterlogging treatment. The sewage sludge increased sunflower shoot and root growth more than cow manure. The results also showed that the dry matter of sunflower shoot was more sensitive than of roots to waterlogging stress.