تحليل عوامل و جهات گسترش فيزيكي شهر اصفهان از سال 1300 تا 1387

An Analysis of reasons and Directions of Isfahan Physical Growth from 1922 to 2009

گسترش شهر، يك فرايند فضايي و جمعيتي است و در اثر اهميت فزاينده ي شهر ها و تمركز جمعيت در شهر ايجاد مي شود. تحليل رشد شهر با استفاده از داده هاي آماري ، نقشي اساسي در مطالعات جغرافيايي شهر و برنامه ريزي شهري ايفا مي كند. رشد و گسترش شهر مي تواند براساس نوع مطالعه، با مدلهاي مختلف اندازه گيري و نمايش داده شود. در اين مطالعه به منظور بررسي رشد وسعت و جمعيت شهر اصفهان داده هاي آماري از سال 1300 تا 1387 مورد ارزيابي واقع شده اند. همچنين از آنجا كه رشد شهر در تمامي جهات و مناطق شهر يكسان نيست ؛ داده هاي مورد نظر براساس حوزه هاي مطالعاتي براي درك بهتر مفهوم رشد ناهماهنگ شهر طبقه بندي شدند. در ادامه ي تحليل ها، مدل هلدرن جهت تبيين سهم جمعيت و گسترش فيزيكي شهر، در رشد بي رويه ي آن مورد استفاده واقع شد. نتايج، حاكي از اين واقعيت است كه 85 درصد از رشد شهر در اصفهان، ناشي از رشد جمعيت و 15 درصد نتيجه ي گسترش فيزيكي شهر (اسپرال) است. همچنين رشد در جهات مختلف شهر يكسان نيست به طوريكه حوزه ي شمال، شرق و غرب داراي پتانسيل هاي قوي جذب جمعيت و رشد افقي و حوزه ي جنوب با افزايش بي رويه ي تراكم و رشد عمودي روبرو بوده است.

Urban growth is both a spatial and demographic process which is caused by the increased importance of cities and a concentration of population in cities. Analysis of urban expansion by using statistical data has a crucial role in the urban geographic studies and urban planning. Based on studying type urban growth can be measured by different models. In this paper we try to study and analyze the area and population of city by using data from 1922 to 2009. In addition 14 urban areas have been classified in 5 zones to study and illustrate the unequal urban growth of Esfahan city. Holdren’s model is also applied to calculate the share of population and sprawl from total urban growth. The result shows that 85% of urban growth is caused by increasing population and 15% of that is resulted by urban sprawl. It is also concluded that urban growth is not equal in all directions .the northern, eastern and western zones have a high potential to attract the population and are suppose to have horizontal growth and southern zone is ready to have a vertical growth.