اثرات احداث سد البرز در رودخانه بابلرود بر برخي از خصوصيات زيست شناختي ماهي سفيد رودخانهاي (Squalius cephalus)

Effects of Alborz Dam in Babolrood River on some reproductive characteristics of Squalius cephalus

به منظور بررسي اثرات سد البرز بر برخي از خصوصيات توليدمثلي ماهي سفيد رودخانه‌اي Squalius cephalus)) اين تحقيق در رودخانه بابلرود (استان مازندران) به مدت يكسال انجام شد. نمونه‌برداري‌ها بصورت ماهانه در بالا و پايين سد با استفاده از دستگاه الكتروشوكر صورت گرفت. در مجموع 251 عدد ماهي سفيد رودخانه‌اي صيد گرديد. متغيرهاي طول كل، طول چنگالي، طول استاندارد، وزن بدن، سن، جنسيت، وزن گناد، قطر تخمك و وزن كبد اندازه‌گيري و ثبت شدند. از فلس براي تعيين سن استفاده گرديد. در ايستگاه يك (بالاي سد) ميانگين طول كل در جنس نر 36/23±44/120 ميليمتر و ميانگين وزن بدن 43/1±23/23 گرم و در جنس ماده 73/18±33/148 ميليمتر و وزن 41/1±91/39 گرم بود. درايستگاه دو (پايين سد) ميانگين طول كل در جنس نر 31/18±08/117 ميليمتر و ميانگين وزن بدن 17/7±15/22 گرم و در جنس ماده 61/19±47/131 ميليمتر و وزن آنها 62/1±90/31 گرم بود. از نظر سني نمونه‌ها به 7 گروه سني (+0، +1، +2، +3، +4 ، +5 و +6) تعلق داشتند. نسبت جنسي ماده به نر، در بالاي سد 1 به 1/1 و در پايين سد 1 به 69/1 بدست آمد. تغييرات قطر تخمك در بالاي سد بين 41/0 تا 36/1 ميليمتر و ميانگين آنها حدود 29/0±94/0 ميليمتر و در پايين سد بين 15/0 تا 12/1 ميليمتر و ميانگين آنها حدود 15/0±75/0 ميليمتر بود. هم‌آوري مطلق در بالاي سد حداقل 1308، حداكثر آن 14911 و ميانگين آن 6417 عدد تخمك و در پايين سد حداقل 1277، حداكثر 12779 و ميانگين آن 5111 عدد تخمك برآورد گرديد. از نظر آماري ميزان هم آوري در بين دو ايستگاه فاقد اختلاف معني-دار بود (P > 0.05). ميانگين درصد شاخص رسيدگي جنسي (GSI) در بالاي سد براي ماهيان سفيدرودخانه‌اي نر 39/2±52/2 درصد و براي ماهيان سفيدرودخانه اي ماده 83/3±66/4 درصد و در پايين سد براي ماهيان سفيد رودخانه اي نر 56/2±70/3 درصد و براي ماهيان سفيد رودخانه اي ماده 61/2±09/4 درصد بدست آمد. ميانگين شاخص كبدي در بالاي سد براي ماهيان سفيد رودخانه‌اي نر 09/0±18/1 درصد و براي ماهيان ماده 07/0±25/1 و در پايين سد براي ماهيان نر 30/0±66/0 و براي ماهيان ماده 27/0±03/1 بدست آمد. بر طبق نتايج بدست آمده از اين تحقيق، ماهيان بالادست و پايين دست سد البرز در بسياري از خصوصيات توليد مثلي از شرايط مشابهي برخوردار بودند.

This research has been conducted in the Babolrood River (Mazandaran province) for evaluation effects of Alborz Dam on biological characters of Squalius cephalus for one year. The sampling was done monthly at behind and below the dam and samples were collected by Electroshoker. In total, 251 Squalius cephalus caught. Total length, fork length, standard length, body weight, age, sex, gonad weight, egg diameter and liver weight measured and recorded. In station 1 (behind the dam), average of total length and body weight for males was 120.44±23.36mm and 23.23±1.43g, respectively. Also, for females average of total length and body weight was 148.33±18.73mm and 39.91±1.41g, respectively. In station 2 (below the dam), average of total length and body weight for males was 117.08±18.31mm and 22.15±7.17g, respectively. Also, for females average of total length and body weight was 131.47±19.61mm and 31.90±1.62g, respectively. The age of the samples belonged to seven age groups. Sex ratio of female to male, at behind and below the dam was obtained 1:1 and 1:1.69, respectively. Changes in diameter of the eggs in behind the dam were between 0.41 to 1.36mm (average 0.94±0.29mm) and at below of the dam were 0.15 to 1.12mm (average 0.75±0.15mm). Absolute fecundity at behind the dam was estimated minimum 1308, maximum 14911 and average 6417 and at below the dam was estimated minimum 1277, maximum 12779and average 5111. The fecundity rate between the two stations, no statistically significant difference (P > 0.05). The mean percentage of sexual maturity index (GSI) for male and female at behind the dam was 2.52±2.39% and 4.66±3.83%, and this index for male and female at below the dam was 3.7±2.56% and 4.09±2.61%, respectively. Mean liver index (HSI) for male and female at behind the dam was obtained 1.18±0.09% and 1.25±0.07%, and for male and female at below the dam was 0.66±0.30% and 1.03±0.27%, respectively. According to results of this study, fish in upstream and downstream of the Alborz Dam in many of the reproductive characteristics had a similar situation.