بررسي ميزان همبستگي خوداستنادي و شاخص ‌آني مجله‌هاي علمي - پژوهشي انگليسي زبان ايراني حوزه پزشكي نمايه شده در نمايه نامه استنادي اسكوپوس در فاصله سال‌هاي 2009-2005

Correlation Between Self-citation And Immediacy Index Of Iranian Medical Scientific Journals Indexed In Scopus Citation Index Between 2005 And 2009

زمينه و هدف: خوداستنادي به عنوان يكي از محدوديت‌هاي تحليل استنادي مطرح است بطوريكه به طرز غير‌متعارفي بر شاخص‌هاي تحليل استنادي و رتبه مجله‌ها تاثير مي‌گذارد. اين پژوهش با هدف بررسي ميزان همبستگي خوداستنادي و شاخص‌آني مجله‌هاي علمي- پژوهشي انگليسي زبان ايراني حوزه پزشكي نمايه شده در نمايه‌نامه استنادي اسكوپوس، در فاصله سال‌هاي 2009-2005 انجام شده است. روش بررسي: روش پژوهش پيمايشي از نوع توصيفي است كه در آن از تحليل استنادي استفاده شد. جامعه آماري اين پژوهش شامل كليه مجله‌هاي علمي-پژوهشي انگليسي زبان ايراني حوزه پزشكي است كه تا تاريخ انجام اين پژوهش در پايگاه استنادي اسكوپوس نمايه مي‌شدند. جمع آوري داده‌ها به صورت مشاهده مستقيم و با مراجعه به پايگاه استنادي اسكوپوس انجام شد. داده‌هاي گردآوري شده به كمك نرم افزارهاي SPSSو روش ضريب همبستگي پيرسون تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: نشان داد كه ميانگين نرخ خوداستنادي در ميان مجله‌هاي مورد بررسي 64/29 درصد است. 43/14 درصد از كل استنادها مربوط به خوداستنادي است. بطوركلي رابطه معني‌داري از نوع مستقيم و ناقص، درسطح 01/0، بين نرخ خوداستنادي و شاخص‌آني مجله‌ها وجود دارد(591/0p=). همچنين، ضريب همبستگي پيرسون نشان دهنده رابطه معني‌دار، بين شاخص‌آني مجله‌ها و شاخص‌آني مجله‌ها بدون احتساب خوداستنادي با تعداد مقالات مجله‌ها، در فاصله سال‌هاي مورد بررسي بود. نتيجه گيري: خوداستنادي بر روي شاخص‌آني مجله‌ها مورد بررسي تاثير مستقيم دارد بدين‌معني كه افزايش خوداستنادي باعث افزايش مصنوعي شاخص‌آني مجله‌ها مي‌شود. از سوي ديگر، شاخص‌آني تحت كنترل حجم مقالات بود. بنابراين كاهش و يا حذف خوداستنادي به منظور قرارگرفتن مجله در جايگاه واقعي خود لازم به نظر مي‌رسد.

Background and Aim: Self-citation, as one of the limitations of citation analysis, unusually affects the ranking of journals. This study aims to evaluate the degree of relationship between self-citation and immediacy index correlation of Iranian medical journals indexed in Scopus Citation Index between 2005 and 2009. Materials and Methods: The method of the study is survey-descriptive in which citation analysis is used. The study included all Iran-based English medical journals indexed in Scopus database up to May 2009. The control list was prepared and its validity was confirmed. Data were collected by referring to Scopus website and publication review resources, and analyzed by statistical software and appropriate methods. Results: The findings showed that self-citation rate of journals was 29.64 percent, which comprised 14.43 percent of the total number of citations. There was a significant relationship (at the level of 0.01) between self-citation rate and immediacy index of journals (p = 0.591). Besides, Pearson correlation coefficient showed a significant relationship between the number of journals’ articles and the journals’ immediacy indexes excluding self-citation during the years of study. Conclusion: Self-citation has a direct effect on journals’ immediacy index; that is, an increase in the rate of self-citation causes an artificial increase in the journals’ immediacy index. On the other hand, immediacy index is affected by the number of journal articles. Therefore, the reduction or elimination of self-citation seems to be necessary for the journals and can put them in their right place. Key words: Scientific Journals, Self-Citation, Citation Index, Immediacy Index