توصيف و تبيين ساخت‌هاي زباني ايديولوژيك در تحليل گفتمان انتقادي

Description and Explanation of Ideological Linguistic Structure in Critical Discourse Analysis

در تحقيقات تحليل گفتمان انتقادي اصطلاح تخصصي «ساخت‌هاي زباني ايديولوژيك» مفهومي بنيادي است كه در نزد محققان تحليل گفتمان مفهومي انتزاعي و مبهم است و تحقيق حاضر با روش تحليلي- توصيفي درصدد حل اين مسيله در قالب پرسش‌هاي زير است: ساخت زباني و ايديولوژي و به‌دنبال آن ساخت زباني ايديولوژيك چيست، و چگونه تعريف مي‌شوند، چگونه در متون، بازنمايي و عينيت مي‌يابند و بالاخره تحليلگر تحليل گفتمان انتقادي با استفاده از چه مفاهيم نظري و راهبردهايي مي‌تواند اين‌گونه ساخت‌ها را تحليل كند؟ ساخت‌هاي زباني نمودهاي عيني نظام‌هاي آوايي و واجي، ساختواژه‌اي، نحوي و گفتماني و كاربردشناختي هر زبان هستند و ايديولوژي‌ها، نظام‌هاي عقايد، باورها و بايد و نبايدهايي هستند كه اشتراكات گروه‌هاي اجتماعي – شناختي را منعكس مي‌كنند.. ساخت‌هاي زباني ايديولوژيك آن‌ دسته از ساخت‌هاي زباني هستند كه علاوه بر معناي كنش بياني در گفتمان خاص، معاني كنش منظورشناختي و كنش تاثيري خود را به‌دست مي‌آورند؛ يعني اين گفتمان با ايديولوژي خاص خود است كه معاني و پيام موردنظر را معيّن مي‌كند و هميشه ساخت‌هاي ايديولوژيك داراي معاني بيش از صورت زباني هستند. همه متون به صورت بالقوه مي‌توانند متشكل از ساخت‌هاي ايديولوژيك باشند و تحليلگر گفتمان انتقادي با بهره‌مندي از مفاهيم و راهبردهاي زبان شناختي و علوم اجتماعي مي‌تواند تحليل علمي از متون ارايه كند؛ همان‌طور كه در متن مقاله حاضر روي عناوين روزنامه به‌طور عملي ارايه شده است.

Ideological structure (construction) is an abstract and ambiguous basic term in critical discourse analysis researches. This paper is an attempt to reply the research questions such as (1) What is ideological structure? and (2) How is it defined, represented in a text and, finally, analyzed and interpreted by critical discourse analysts? In conclusion, potentially any sentence or utterance can be an ideological structure but in real presentation of a text, only those linguistic forms or structures, which transfer meaning more than its linguistic form in a specific discourse context, are called ideological structure. A critical discourse analysis is able to attend a scientific analysis and interpretation of a text by applying the linguistic and social concepts and strategies as indicated in this paper on a newspaper title.