پيشينه دانش پزشكي و علوم عقلي در ايران(به روايت متون ادب فارسي و عربي)

A History of Medical Knowledge and Intellectual Sciences in Iran (Based on Persian and Arabic Literary Texts)

ايرانيان، سهم بزرگي در پيشرفت علوم به ويژه دانش هاي عقلي، پزشكي، داروسازي و پيراپزشكي در دوران پيش از اسلام و بعد از داشته اند. وجود دانشگاه هاي علوم پزشكي جندي شاپور اهواز و «ريو اردشير» (بوشهر فعلي) در آن زمان، حكايت از آن دارد كه در زمان ساسانيان، ايرانيان، عنايت خاصي به تدوين علوم عقلي داشته اند. آثار پزشكي ايراني، يكي از منابع مهم پزشكي در جهان اسلام به شمار مي رفته و علل اصلي تاثير ايرانيان در نقل و تدوين و نشر علوم عقلي در تمدن اسلامي را مي توان به شرح زير خلاصه كرد: 1ـ تسلّط ايرانيان در علم و ادب و قدرت يابي آنان در دستگاه خلفاي عبّاسي. 2ـ مبارزات مذهبي ايرانيان و علل نگراني خلفا در نقل فلسفه و علوم عقلي. 3ـ آشنايي ايرانيان به دانش هاي مختلف بشري از جمله طب و رياضيات و فنون ترجمه.

Iranians have had a large share in the progress of science, particularly intellectual knowledge, medicine, pharmacy and paramedical era before and after the emergence of Islam. Jundi Shapur University of Medical Sciences in Ahvaz and "Ryvardshyr” (now Bushehr) at that time suggests that, in Sassanid era, Iranians paid special attention to develop the intellectual sciences. Iranians’ medical works have been considered among the most important sources in the Islamic world. The main factors of the Iranians’ influence in the development and publication of intellectual sciences during the Islamic civilization can be summarized as follows: 1. Iranians’ domination in science and literature and their power in the Abbasid government 2. Iranian religious campaigns and the Abbasid rulers’ concerns about intellectual sciences and philosophy 3. Iranians’ familiarity with various kinds of human knowledge, including medicine,mathematics, and translation techniques