فيزيك و فيزيكاليسم

Physics and Physicalism

مقاله حاضر به‌طور ‌كلي، تاملي است درباب نقش و جايگاه علم فيزيك در فيزيكاليسم. در فضاي فلسفي معاصر غرب، در اغلب موارد، تعبير «فيزيكي» جانشين تعبير ديرآشناي «مادي» شده و بيشتر از «فيزيكاليسم» صحبت به‌ميان مي‌آيد تا «مادي‌انگاري». بدين‌معنا كه ديگر بر خواصي چون صلابت و نفوذناپذيري، امكان فرض ابعاد سه‌گانه، و از اين دست در تعيين محتواي مفهومي تعبير «مادي» تكيه نمي‌شود، بلكه چنين امري با ارجاع به علم فيزيك محقق مي‌شود. اما نكته اين‌جاست كه اين ارجاع از همان ابتدا، به‌رغم فراگيربودن و مزاياي مفهومي انكارناپذير آن، به‌لحاظ برخي لوازم و توابعي كه دربرداشته، با مشكلاتي مواجه بوده است. تا جايي كه بحث به تعيين ارزش صدق فيزيكاليسم هم كشيده شده است و از مشكلات مذبور در قالب برهان دوحدي همپل به‌عنوان استدلالي عليه فيزيكاليسم بحث مي‌شود. در مقاله حاضر، به تحليل و ارزيابي دو مورد از تقريرات متاخر اين ارجاع خواهيم پرداخت كه درپي مرتفع‌ساختن موارد مطرح در اين برهان‌اند. نگارنده از اين ارزيابي نتايجي را پيرامون اصل ايده فيزيكاليسم استنتاج خواهد كرد و درنهايت به طرح پاره‌اي ملاحظات انتقادي درباب فيزيكاليسم خواهد پرداخت.

Hempelʹs Dilemma is among several arguments posed against physicalism. Physicalists can respond to this dilemma in several ways. The present article aims to analyze Andrew Melnyk and Janice Dowellʹs responses based on their specific accounts about the conception of the term "physical". Melnykʹs account is based upon a scientific realistʹs approach to natural sciences. We will focus on and discuss about that weather we can adopt such an approach to the present science and in particular the present physics or not. Dowell, however, defends an account according to witch ideal future physics should be replaced by an ideal science that has hallmarks of a scientific theory and differs in its subject matter. The author wants to show that these accounts, each one in respect to particular aspects, cannot play the given role in formulation of the physicalism thesis.