انتخاب براي بهبود عملكرد با استفاده از روش هاي آماري چند متغيره در برنج

Selection for Yield Improvement Using of Multivariate Statistical Methods in Rice

اين تحقيق به منظور ارايه شاخص هايي براي انتخاب با استفاده از وراثت پذيري و همبستگي صفات موثر بر عملكرد دانه و استفاده از تيوري هاي رگرسيون چند متغيره اجرا شد. براي اين منظور 265 خانواده F3 برنج به همراه والدين و نسل F1 از تلاقي غريب × خزر در سال زراعي 1388 در مزرعه تحقيقاتي مجتمع آموزش عالي گنبد كشت شدند. تعداد روز تا رسيدگي با وراثت پذيري 97/0 بيشترين و طول برگ پرچم و تعداد خوشه با وراثت پذيري 66/0 كمترين ميزان وراثت پذيري را در بين صفات داشتند. ضرايب همبستگي فنوتيپي بين عملكرد بوته با عرض برگ پرچم (**256/0)، ارتفاع بوته (**193/0)، تعداد خوشه (**734/0) و زيست توده (**828/0) مثبت و معني دار بود. زيست توده، تعداد روز تا گلدهي و ارتفاع بوته، حدود 98 درصد از تغييرات عملكرد دانه در بوته را توجيه كردند و به‌عنوان متغيرهاي رديف اول عملكرد دانه در مدل تجزيه علّي انتخاب شدند. براي بدست آوردن بهترين شاخص‌هاي گزينشي، بردارهاي مختلفي از ارزش‌هاي اقتصادي صفات از جمله ضرايب همبستگي فنوتيپي و ژنوتيپي، اثرات مستقيم فنوتيپي و ژنتيكي هر يك از صفات مورد مطالعه در تجزيه عليت عملكرد دانه و وراثت پذيري صفات در تركيب هاي مختلفي از آن‌ها در حالت حضور و عدم حضور عملكرد در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد افزايش تعداد صفات مورد بررسي دليلي بر افزايش و برتري معيارهاي مقايسه و سودمندي نسبي نخواهد بود. شاخص ها نشان دادند كه عملكرد و همبستگي ژنتيكي معني دار صفات با عملكرد دانه مهمترين اجزاي كاراي يك شاخص مي باشند. وراثت پذيري بالا در مرتبه هاي بعدي قرار دارد.

In order to providing selection indices using of heritability and correlation of effective traits on grain yield and multiple regression an experiment was conducted by 265 F3 families as well as parents and F1 related to Gharib × Khazar population in 2009 at Gonbad Kavous University fields. Days to ripening (0.97) and panicle number and flag leaf length (0.66) had maximum and minimum heritability, respectively. Positive and significant correlations were detected between plant yield and flag leaf width (0.265**), plant height (0.193**), panicle number (0.734**) and biomass (0.828**). Biomass, days to heading and plant height were explained about 98% of total variation of yield and inserted to model respectively. Different combination of phenotypic and genotypic correlations, genetic and phenotypic direct effect in path analysis and heritability with and without yield were used for construct selection vectors. According to this study, increasing of traits is not result of relative efficiency and other comparing parameters. Selection indices were showed that yield, significant genetic correlation with yield and high heritability are three important part of selection index.