تحليلي بر وضعيت موجود طراحي برنامه‌ي درسي تربيت اجتماعي دوره‌ي راهنمايي بر مبناي تحليل محتواي كتاب‌هاي درسي و اسناد مرتبط برنامه‌ي درسي

Analysis of the Situation of Social Education Curriculum Designed Based on Content Analysis of Textbooks and Curriculum-Related Documents

طراحي برنامه‌ي درسي كه نقشه‌ي مفهومي براي توليدكنندگان برنامه‌ي درسي است، ناظر به تعيين منابع، شناسايي عناصر تشكيل دهنده‌ي برنامه و نوع تصميم‌هايي است كه در ارتباط با هر يك از آن‌ها گرفته مي شود. با توجه به اين كه نظام آموزشي در كشورمان متمركز است، يقيناً يكي از مولفه‌هاي مهم در آموزش مسايل اجتماعي، برنامه‌هاي درسي رسمي و به تبع آن، كتاب و اسناد برنامه‌ي درسي است. در اين مقاله، با استفاده از تحليل محتواي كتاب‌هاي تعليمات اجتماعي دوره‌ي راهنمايي و تجزيه و تحليل طرح كليات نظام آموزش و پرورش، به بررسي موقعيت و شناسايي نقاط ضعف و قوت، چالش ها و دشواري‌هاي برنامه‌ي درسي تربيت اجتماعي موجود پرداخته شده است. مقوله‌هاي مورد نظر، مفاهيم كليدي الگوي هاي مبتني بر موضوعات درسي مدون، دانش‌آموز و جامعه، هم‌چنين، ويژگي هاي عناصر برنامه‌ي درسي (اهداف، محتوا، روش هاي ياددهي و يادگيري) است كه با بررسي در متون تخصصي حوزه‌ي برنامه‌ي درسي، به دست آمده است. واحد ثبت نيز در تحليل محتوا، مضمون (پيام اصلي متن) مي باشد. نتايج تحليل مشخص كرد مبناي اين منابع، حكايت از غلبه‌ي روي‌كرد سنتي مبتني بر موضوعات درسي بر دو روي‌كرد مبتني بر دانش آموز و جامعه دارد. سپس با توجه به غالب بودن الگوي نظام مند، آسيب‌هاي اين نوع طراحي برنامه‌ي درسي تربيت اجتماعي از ديد اقتضايات كلان و خرد بررسي شد. در نهايت، در بحث و نتيجه‌گيري تاكيد گرديد جهت طراحي يك الگوي مناسب برنامه‌ي درسي و تعيين روي‌كرد ارزشي مناسب و هم‌چنين ويژگي‌هاي هر يك از عناصر، بايد منشا اساسي كار از محيط فرهنگي، فكري، اجتماعي، تاريخي و بومي هر كشوري اخذ گردد.

Designing curriculum, which is the conceptual map for manufacturers of the curriculum, governs the determination of sources, the identification of the constituent elements of the program and the decisions which are made with respect to each of these aspects. Considering the fact that the educational system of our country is centralized, one of definitely important facts in teaching social issues is the official curriculum and subsequently the books and the documents of the curriculum. So in this paper we decide to investigate the strengths and weaknesses, challenges and difficulties of social education curriculum using content analysis of the social science text book middle school and analysing of the general plan of education system.The themes include key concepts, patterns based on disciplined courses for students and society. Also features of curriculum elements (goals, content, methods of teaching and learning, and evaluation) are obtained by investigating specialized areas of the curriculum. Results of the analysis identified that, the basis of these sources represents the superiority of traditional approaches based on disciplines to student and community-based approach. Then, according to the prevelance of discipline pattern, injuries of social education curriculum designed for this type were investigated from the macro and micro requirements. Finally, in discussion and conclusion sections, the emphasis is on designing appropriate curricula approach and determining the appropriate value approach and the characteristics of each element which must be obtained from the source of cultural, intellectual, social and historical context and which is native to each country.