حق تجديد نظر در فرآيند دادرسي عادلانه

The Right of Appeal in Process of Fair Trial

تجديد نظر و اعتراض به آرا و احكام قضايي يكي از موضوعاتي است كه بعد از انقلاب اسلامي محل بحث و اختلاف نظر زيادي بوده است. روند قانون گذاري بخوبي نشان مي دهد كه قانون گذار،‏ آن چنان كه بايد ماهيت،‏ ارزش و اعتبار تجديدنظر را مورد توجه قرار نداده است. با آن كه بخش از مقررات بيش از ساير بخش ها دستخوش تغيير و تحول بوده است،‏ هنوز تا رسيدن به جايگاه واقعي خويش فاصله زيادي دارد. اين امر از اين جا ناشي مي شود كه گروهي از فقها مدعي شده اند كه در فقه و شريعت اسلامي،‏ تجديد نظر به رسميت شناخته نشده است. در اين مقاله با بررسي نظرات و ديدگاه هاي مختلف حقوق دانان در خصوص تجديدنظر،‏ ضرورت آن در دنياي امروز به اثبات رسيده و اصول و قواعد كلي حاكم بر آن به صورت استدلالي مورد بررسي قرار گرفته است. از اين نظر بديهي است كه با توجه به شرايط فعلي جامعه ما پيش بيني تجديدنظر به شكلي كه در ساير نظام هاي حقوقي مطرح است،‏ نه تنها با شرع مغايرتي ندارد،‏ بلكه در جهت اهداف كلي شريعت قراردارد.

After the Islamic revolution of 1978, appeal from and protest against judgments has been a matter of discussion and argument. The laws passed in this period indicate that the legislator has failed to consider the issue as it should deserve. Although certain changes have been made to improve the regulations governing the appeal, there is still a long way to go to reach to an acceptable level. The problem is partly due to the fact that certain Islamic jurists believe that there is no appeal in the Islamic law. In this article, the views of juries in respect of appeal will be reviewed. Then the necessity of having an appeal system in modem litigation will be established. It will be concluded that having an appeal system is not contrary to the Islamic law.