بررسي تا ثير آبياري تكميلي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم ديم منطقه ي ابهر، استان زنجان

The Study of the Effect of Supplementary Irrigation on the Yields of Rainfed Wheat in Abhar, Zanjan

پژوهش حاضر به منظور بررسي تاثير آبياري تكميلي در مراحل مختلف پديده شناسي گندم ديم بر زيست توده، عملكرد دانه، وزن هزاردانه و مقدار نيتروژن و پروتيين دانه، در سال زراعي 89-1388 در مزارع شهرستان ابهر در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تيمار و در سه تكرار اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي عبارت از I1 = يك نوبت آبياري در مرحله خوشه رفتن و مقدار 500 مترمكعب در هكتار، I2= دو نوبت آبياري در مراحل خوشه رفتن و دانه بستن، جمعاً به مقدار 500 مترمكعب در هكتار، I3 = يك نوبت آبياري در مرحله ي دانه بستن به مقدار 500 مترمكعب در هكتار، I4 = تيمار شاهد(بدون آبياري) بودند. نتايج حاصل از تحقيق نشان داد كه اثر تيمارهاي آبياري تكميلي درمورد صفات زيست توده، عملكرد دانه، وزن هزاردانه در سطح يك درصد و درمورد درصد نيتروژن و درصد پروتيين دانه در سطح پنج درصد، معني دار بوده است. به طوري كه حداكثر مقدار صفات فوق الذكر از تيمار آبياري تكميلي در مرحله ي خوشه رفتن به ترتيب زيست توده 889/6 و عملكرد دانه 442/2 تن در هكتار، وزن هزاردانه 32/42 گرم، مقدار نيتروژن977/1 و پروتيين 53/11 درصد و حداقل مقادير صفات فوق الذكر از تيمار شاهد(بدون آبياري تكميلي) به دست آمد. در گروه بندي، همه ي اين صفات در اين تيمار در گروه a قرار گرفت. البته تيمارهاي آبياري تكميلي ديگر نسبت به تيمار شاهد از وضعيت بسيار خوبي بهره مند بودند. با توجه به نتايج به دست آمده از بررسي صفات كمي وكيفي، در مرحله ي خوشه رفتن كه تقريباً مصادف با اوايل تاثيرات منفي تنش خشكي در شرايط كشت‌هاي ديم مي باشد، با انجام يك بار آبياري مي توان دست كم محصول را به مقدار 30 درصد افزايش داد.

A research was done to investigate the effect of the supplementary irrigation in different wheat phonological steps in rain fed condition on biomass, wheat yields, KW, nitrogen, wheat protein with three times experimental treatment and one control for a tillage year in Abhar’s fields in 1388. The experimental treatments were: I1) one time irrigation at heading stage (500 m3/ha); I2) two times irrigation at heading and grain stages (Total 500m3/ha); I3) one time irrigation at grain stage (500 m3/ha); I4) the control (without irrigation). The results of the research showed that the effect of supplementary irrigation on biomass, yield, KW at 1% level and on nitrogen and seed protein percent at 5% level was significant so that the maximum amount of aforementioned qualities of supplementary irrigation at the beginning of heading state were biomass 6.888, yield 2.442ton/ha, KW 42.32 ton/ha, N 1.977%, protein 11.53%. The control (without irrigation) illustrated the minimum amount. All of these qualities in these groups were placed in “a” class. The treatment in supplementary irrigation was in better condition than the control group. According to the obtained results of the study through the investigation of qualitative and quantitative features, with one time irrigation can increase 30 percent of harvest in the beginning of heading stage that is when the negative effects of dryness stress in rain fed condition start.