تحليل فضايي دما ها و بارش هاي بحراني روزانه در ايران

Spatial analysis of daily extreme temperatures and rains in Iran

به منظور بررسي پراكندگي فضايي بارش ها و دماهاي بحراني كشور، امار روزانه بارش و دماي همه ايستگاه هاي داراي امار بلند (حد اقل 30 سال) در دوره اماري موجود ازسازمان هواشناسي به صورت كنترل شده دريافت شد. شاخص هاي بحران اقليمي به صورت روزهاي شرجي، روزهاي سرد، روزهاي يخي، روزهاي گرم، شبهاي گرم، آستانه بارش هاي روزانه سنگين، و سهم بارش هاي سنگين از بارش سالانه تعريف شدند. نتايج تحقيق نشان داد كه هر نقطه اي از كشور حداقل از نظر يك شاخص اقليمي دچار بحران است. بحران هاي دماهاي بالا در سواحل جنوب و مناطق مركزي فراوان هستند، اما بحران هاي سرما در نواحي كوهستاني شمال غرب و مناطق كوهستاني زياد است. بحران هاي بارشي درهمه جاي كشور پراكنده است. بر اساس نتايج تحقيق در همه جاي كشور حداقل 40 درصد از سال بحران اقليمي وجود دارد. نكته اي كه مديران و برنامه ريزان بايد به ان توجه ويژه اي داشته باشند. چون بدون شناخت اين بحران ها نمي توان برنامه ريزي مناسب و عملي انجام داد.

Spatial analysis of daily extreme temperatures and rains in Iran Bohloul Alijani: Professor, Faculty of Geography Tarbiat Moallem University Abstract In order to analyze the spatial characteristics of the daily hazardous temperatures and rains, the daily rain and temperature data were obtained from the Meteorological Organization of Iran for all of the long period stations for the existing period. Then the hazard indices were defined as: sultry days, cold days, Icy days, warm days, warm nights, extreme daily rainfall threshold, and percentage of extreme daily rainfall from the annual rainfall. These indices were annually averaged for each station. The results showed that every point of the country experiences some kind of climatic hazards. At least 40 percent of the year at each station experience hazardous climatic events. The spatial distribution of the indices varied from one kind to another. The sultry days were frequent in the south whereas the cold days are more in the north. The southern coasts experience more hazards than the northern coasts. Among the indices the warm days and heavy rains are very frequent all over the country. But the cold hazards are restricted to the mountainous and northern parts of the country. The results indicate that the planners and managers of the country should be prepared for the climatic hazards all over the country and take into consideration their existence. Keywords: climatic hazards, hazardous temperatures, extreme rains, spatial analysis, environmental hazards