ارزيابي اثر شرايط فرا سرد بر شاخص هاي جوانه زني و رشد برخي بذرهاي ارتودكس

با توجه به روند از بين رفتن ژرم پلاسم گياهي كشورمان كه ازجمله غني ترين كشورهاي جهان از لحاظ ذخاير توارثي گياهي بشمار مي رود، لازم است تا در جهت حفاظت و نگهداري تنوع ژنتيكي موجود، اقدامات بنيادين انجام شود. با استفاده از تكنيك نگهداري بذر در دماي فرا سرد كه يكي از روش هاي نگهداري ژرم پلاسم در شرايط خارج از رويشگاه است، مي-توان بذر را به طور طولاني‌‌مدت، با هزينه بسيار كمتر و بدون از دست دادن قوه ناميه ذخيره سازي كرد. در اين تحقيق شاخص هاي جوانه زني و رشد (درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني، قدرت بذر، طول گياهچه، وزن تر گياهچه) بذرهاي ارتودكس هفت گونه درمنه خراساني (Artemisia khorassanica)، هوفاريقون (Hypericum perforatum)، مرزنجوش (Origanum vulgare)، شنبليله (Trigonella monantha)، سرخاب (Phytolacca americana)، گل راعي (Hypericum androsaemum)، و تاتوره (Datura innoxia) در دو شرايط نگهداري سردخانه (20- درجه سانتي گراد) و شرايط فراسرد (196- درجه سانتي گراد) به مدت 2 ماه مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج مقايسه دو شرايط بر اساس آزمون t استيودنت نشان داد كه بين تيمار دماي فرا سرد و سردخانه در درون گونه هاي گياهي، از لحاظ تمامي شاخص هاي جوانه زني و رشد بذر، بجز درصد و سرعت جوانه زني اختلاف معني داري وجود ندارد كه نشانگر كارآمدي اين تكنيك به‌‌عنوان يك روش جايگزين مناسب در حفظ طولاني‌‌مدت سلامت بذرهاي ارتودكس در مراكز نگهداري ذخاير توارثي مي باشد.

With regard to the trend of plant germplasm degradation in our country, as one of the richest countries on plant genetic resources, it is necessary to act fundamentally on conservation and maintenance of available genetic diversity. Using seed cryopreservation, as one of the Ex situ plant germplasm conservation method we can store seed for long-term, with much lower costs and without losing seed viability. In this study the effect of cryopreservation on germination and growth indices (germination percent, germination rate, seed vigour index, plantlet length, plantlet fresh weight) on orthodox seeds of seven plant species (Artemisia khorassanica, Hypericum perforatum, Origanum spp, Trigonella monantha, Phytolacca americana, Hypericum androsaemum, Datura innoxia) in two storage conditions of freezer (-20?C) and cryopreservation (-196?C) were evaluated for two months. Comparing cryopreservation and freezer treatments on each species based on t- student method, no significant differences were observed on germination and growth indices except for germination percent and germination rate. Cryopreservation may be recommended as a suitable and alternative method for healthy long term storage of orthodox seeds in germplasm resources conservation centers.