تاثير آفت پروانه جوانه خوار Tortrix viridana بر پهناي دواير ساليانه دارمازو (Quercus infectoria) (مطالعه موردي: جنگل هاي پيرانشهر و سردشت)

Effect of the oak leafroller moth, Tortrix viridana on diameter growth increment of gall oak (Quercus infectoria), a case study: Mirabad, Sardasht forest.

يكي از آفاتي كه در سال هاي اخير، گونه هاي بلوط را (به ويژه در جنگلهاي غرب و شمال غرب كشور) مورد حمله قرار داده، پروانه جوانه خوار بلوط Tortrix viridana مي باشد كه آفتي بسيار مخرب در مناطق انتشار اين گونه ها است. در استان آذربايجان غربي اين آفت قسمتهايي از جنگلهاي پيرانشهر و سردشت را از سال 1377 تاكنون تحت تاثير قرار داده كه با طغيان هرساله، خسارات زيادي را به شادابي و بقا درختان بلوط وارد مي سازند. در اين مطالعه ابتدا دو منطقه جنگلي، يكي در قسمت آفت زده و ديگري در منطقه بدون شيوع آفت (شاهد)، انتخاب گرديدند. سپس در هر منطقه تعداد 10 درخت از گونه دارمازو Quercus infectoria با استفاده از روش ترانسكت مشخص شده و به وسيله مته سال سنج نمونه هاي رويشي (مغزي) از هر كدام تهيه گرديدند. پس از آماده كردن نمونه ها، پهناي دواير ساليانه اندازه گيري شده و مقايسات بين ميانگين آنها در مناطق آفت زده و شاهد و همچنين همبستگي بين ميانگين پهناي دواير ساليانه و داده هاي اقليمي (بارندگي و دما) صورت پذيرفت. نتايج نشان دادند كه در منطقه آفت زده، ميانگين پهناي دواير ساليانه بعد از طغيان آفت، كاهش معني داري پيدا كرد در حاليكه در منطقه شاهد تفاوت معني داري مشاهده نشد. همچنين شيوع پروانه جوانه خوار در منطقه آفت زده منجر به كاهش ميانگين پهناي دواير به ميزان 27% نسبت به دوره قبل از طغيان آن گرديد. عدم وجود همبستگي بين پهناي دواير ساليانه و داده هاي اقليمي در دوره طغيان آفت نشان مي دهد كه مي توان پروانه جوانه خوار بلوط را عامل كاهش مقدار پهناي دواير ساليانه دانست و بايد نسبت به مبارزه با اين آفت اقدام نمود.

The oak leafroller moth, Tortrix viridana is a destructive pest within its spreading area which has invaded oak species, especially in west and northwest forests of Iran recently. Some parts of West Azarbayjan’s forests which are located in Piranshahr and Sardasht region have been affected by this pest since 1989 that oak trees vigour and survival have been gone down resulting the pest outbreak annually. In this study, 2 forest sites were chosen primarily which the first one was located in infested area and the second one was in uninfected area (as a control). In each site, 10 trees of gall oak (Quercus infectoria) were selected using transect method and a core was brought out from each tree employing increment borer. After preparing the cores, tree ring width was measured and after that comparing of the mean tree ring width between two sites (infested and control) and correlation between them and climatic data (precipitation and temperature) were conducted. The results showed that the mean tree ring width of gall oak in the infested site was decreased significantly after outbreak while this significant reduction was not seen in the control. Also the pest outbreak caused tree ring width reduction of gall oak 27% as compared with the period before outbreak. Non-existence of any correlation between tree ring width and climatic data could be consider as a reason which indicates the oak leafroller moth can cause tree ring width reduction, so fighting methods should be considered immediately.