تاثير ريزوباكتري هاي محرك رشد بر جوانه زني و رشد گياهچه گندم ( . L aestivum Triticum) در شرايط شوري

Effects of plant growth promoting rhizobacteria (PGRP) on germination and seedling growth of wheat (Triticum estivum L.) under salt stress

به منظور بررسي تاثير باكتري‌هاي محرك رشد (PGPR) بر جوانه‌زني و رشد گياهچه گندم در شرايط شوري آزمايشي در آزمايشگاه فيزيولوژي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار مورد بررسي قرار گرفت. رقم گندم شانگهاي به صورت تلقيح شده و تلقيح نشده با باكتري‌هاي محرك رشد Azotobacter coroocoocum، Azospirillum brasilens، Pseudononas putida و Bacillus lentus به صورت جداگانه، تلفيقي دو‌گانه، سه‌گانه و مجموعه باكتري‌ها تحت تاثير شوري در سه سطح 0 ، 3 و 6 دسي زيمنس بر متر قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه اثرات انواع باكتري بر كليه صفات اندازه‌گيري شده و اثرات سطوح شوري به جز نسبت ريشه به ساقه بر تمامي صفات اندازه‌گيري شده به طور معني‌داري در سطح يك درصد تفاوت داشتند. اثر متقابل كاربرد باكتري و شوري نيز به جز صفات سرعت و درصد جوانه‌زني و شاخص بنيه گياهچه در بقيه صفات تفاوت معني‌داري ايجاد نمود. تلقيح باكتري ازتوباكتر و آزوسپيريلوم به تنهايي و مجموعه باكتري‌ها نسبت به شاهد درصد و سرعت جوانه‌زني بذر را به طور معني‌داري افزايش دادند. مجموعه ازتوباكتر و آزوسپيريلوم، مصرف تلفيقي آزوسپيريلوم و باكتري‌هاي سودوموناس و باسيلوس و مجموعه كليه باكتري‌ها سبب افزايش معني‌دار شاخص بنيه گياهچه گرديد. طول ساقه و ريشه تحت تاثير شوري قرار گرفته و با افزايش شوري به طور معني‌داري كاهش يافت. در هر دو سطح شوري كاهش طول ريشه در تيمارهاي تلقيح باكتري آزوسپيريلوم و مصرف تلفيقي آن با ازتوباكتر و مصرف مجموعه باكتري‌ها تفاوت معني‌داري با شاهد بدون تنش نداشته است. ايجاد تنش شوري با غلظت 6 دسي زيمنس بر متر وزن خشك ساقه را به طور معني‌داري كاهش داد اما اين كاهش وزن خشك ساقه در مصرف دوگانه ازتوباكتر، آزوسپيريلوم در هر دو سطح شوري تفاوت معني‌داري نداشته است.

In order to investigate the effects of plant growth promoting rhizobacteria (PGRP) on germination and seedling growth of wheat (Triticum estivum L.) under salt stress an experiment was conducted in the physiology laboratory of Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University. The experiment was a factorial on the basis of a completely randomized design with three replications. Shanghai cultivar was inoculated with growth promoting rhizobacteria (including Azotobacter coroocoocum, Azospirillum brasilens, Pseudomonas putida, Bacillus lentus) separately, or using different combinations, when subjected to salt stress (including 0,3 and 6 dS.m-1). Results indicated that different rhizobacteria and different salt stresses had significant effects on all measured traits except for shoot to root ratio. Meanwhile, interaction effects of two treatments caused significant differences except for germination rate and percentage and seedling vigor index. Inoculation of Azotobacter sp. and Azosprillium sp. separately and in combination with the other rhizobactria strains increased germination rate of wheat, compared to the control treatment. Combination of Azotobacter sp. and Azospirillum sp., combination of Azospirillum, sp. Pseudomonas sp. and Bacillus sp. and all rhizobactria significantly improved seedling vigor index. The root and shoot length of wheat was affected by salt stress and decreased with increasing salt stress. However, root length in Azospirillum sp. and Azotobacter sp. together and all rhizobacteria combination were similar to the control treatment. Salt stress at 6 dS.m-1 significantly decreased shoot dry weight. However, this was not the case for the 3 and 6 ds.cm-1 treatments for double inoculation of Azospirillum sp. and Azotobacter sp.