بررسي رابطه بين ابعاد الگوهاي ارتباطات خانوادگي ـ دانشگاهي و گرايش‌هاي تفكر انتقادي دانشجويان با واسطه‌گري ارضاي نيازهاي روان شناختي پايه

The Relationship between Dimensions of Family/Teachers Communication Patterns and Students’ Critical Thinking Dispositions with the Mediation of Basic Psychological Needs Satisfaction

هدف از اين مطالعه بررسي اثر واسطه‌اي ارضاي نيازهاي روان شناختي پايه در رابطه بين ابعاد الگوهاي ارتباطات خانوادگي ـ ‌دانشگاهي و گرايش‌هاي تفكر انتقادي دانشجويان است. در اين مطالعه 437 دانشجوي كارشناسي (275 دختر و 162 پسر) كه با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي تصادفي چند‌مرحله‌اي از بين دانشجويان دانشگاه شيراز انتخاب شده بودند، شركت داده شدند. شركـت‌كنندگـان ابـزار تجديد‌ نظـر‌ شده الگـوهـاي ارتباطات خانواده، ابزار الگوهاي ارتباطات استادان، نسخه عمومي مقياس ارضاي نيازهاي پايه و ابزار گرايش هاي تفكر انتقادي كاليفرنيا را تكميل كردند. حاصل آزمون ساختار هفت عاملي ابزار گرايش هاي تفكـر انتقـادي كـالـيـفـرنيـا كـه توسـط فاسيونه و همكارانش مطرح شده، ساختار عاملي جديدي با چهار گرايش بود. نتايج تحليل مسير و شاخص‌هاي برازش نكويي مدل از اثر واسطه‌اي ارضاي نيازهاي روان شناختي پايه حمايت كرد. الگويي كه بدان شكل ارضاي نيازهاي روان شناختي پايه در رابطه بين ابعاد الگوهاي ارتباطات خانوادگي ـ دانشگاهي و گرايش‌هاي تفكر انتقادي دانشجويان اثر واسطه‌اي دارد، در مورد هر يك از گرايش‌ها متفاوت بود. در اين مطالعه، اين الگوها و دلالت‌هاي آن ها مورد بحث قرار گرفته است.

The purpose of this study was to investigate the mediating effect of basic psychological needs satisfaction in the relationship between dimensions of family/teachers communication patterns and students’ critical thiking dispositions. In this study 437 (275 females and 162 males) undergraduate students were selected throgh a multistage random cluster sampling method from Shiraz University. Participants completed the Revised Family Communication Patterns Instrument, the Teachers Communication Patterns Instrument, the general form of Basic Needs Satisfaction Scale and the California Critical Thinking Dispositions Instrument (CCTDI). The originally proposed seven factor structure of CCTDI by Facione et al. was tested which yielded a new factor structure with four types of critical thinking dispositions. The results of the path analysis and the model goodness of fit indices supported the meditational effect of satisfaction of basic psychological needs. The patterns in which satisfaction of basic psychological needs mediated the relationship between dimensions of family/teachers communication patterns and each of the critical thinking dispositions were different. In this study, these different patterns and their implications have been discussed.