بررسي "اثر متيو" بر توليدات علمي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران براساس رابطه Power-law در فاصله زماني پنج سال در پايگاه وب آو ساينس

The Study of "Matthew Effect" on Science Productions of Iranian Medical Universities on the basis of "Power-law Relationship" in a Five Year Period in the Web of Science

براي ارزيابي عملكرد علمي دانشگاه‌ها مي‌توان از شاخص‌هاي علم‌سنجي استفاد كرد. "شاخص اثر متيو"، معرفي‌شده توسط رابرت ك. مرتون، از جمله شاخص‌هاي اجتماعي علم‌سنجي است كه با تبيين نابرابري ميان پژوهشگران، به بررسي ميزان انتشارات و استنادات مي‌پردازد. با بهره‌گيري از رابطه Power-law، مي‌توان تاثير شاخص اثر متيو را بر توليدات علمي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي بررسي نمود. همچنين، مي‌توان شاخص ديگري با نام "شاخص مستقل از مقياس" را براي نرماليزه كردن رتبه‌بندي دانشگاه‌ها به‌كار برد. هدف از اين پژوهش، بررسي تاثير "اثر متيو" بر كميت (انتشارات) و كيفيت (استنادات) توليدات علمي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران در فاصله زماني 2002-2006 بوده است. اين پژوهش توصيفي- تحليلي با استفاده از شاخص اثر متيو و رابطه Power-law انجام شده است. منبع گردآوري داده‌ها، پايگاه WOS و جامعه آماري، 6347 مدرك نمايه‌شده دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران در فاصله زماني 2002-2006 در اين پايگاه بوده است؛ استنادات نيز از JCR استخراج گرديده‌است. نتايج نشان داد كه رابطه غيرخطي (Power-law) ميان توليدات علمي و استنادات دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران برقرار بوده است. اثر متيو بر توليدات علمي تمامي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي، دانشگاه‌هاي تيپ يك و ساير دانشگاه‌ها تاثير مثبت و بر توليدات علمي دانشگاه‌هاي تيپ دو و سه تاثير منفي داشته است. دانشگاه علوم پزشكي تهران اولين رتبه و دانشگاه علوم پزشكي بوشهر آخرين رتبه را در رتبه‌بندي براساس "شاخص مستقل" از مقياس كسب نموده‌اند. با مطالعه رابطه غيرخطي (Power-law) ميان توليدات علمي و استنادات، وجود اثر متيو در اعتباربخشي به توليدات علمي مورد تاييد قرار گرفت.

Robert K. Merton has made up the expression of “Matthew effect" in sociology of Science that explains how the eminent scientists frequently get more acknowledgment than unknown researchers, even if their work was similar. The objective of this study is to analyze and visualize the influence of “Matthew effect" on the quantitative (papers) and qualitative (citations) of scientific publications originated by Iranian Medical Sciences Universities throughout 2002 – 2006. The method of current study was an analytical-descriptive review. All data about publications originated by Iranian Medical Sciences Universities were extracted from the database of Web of Science (WoS). The citations received by Medical Sciences Universities were extracted from the Citation Report. The relationship between the publications and citations was plotted by Excel. We found a non-linear correlation between the publications and citations of Iranian Medical Universities. The first class and other universities group showed a positive impact related to the Matthew effect; whereas this relationship among second class universities and third class universities were negative. Tehran University of Medical Sciences got the first place on the ranking order based on the scale independent indicator while Bushehr Medical Science University was the last one. Analysis of data indicated that there was a non-liner relationship between Iranian scientific profiles and the citations that they received. The Scale-independent Indicators were the most reliable metrics for normalizing the ranking of universities.