آرايه هاي قرآني در شعر ابوالعتاهيه

ابوالعتاهيه شاعر برجسته و مبتكر فن زهديات در عصر عباسي به نحو بارز و چشمگيري تحت تاثير اعجاز بياني قرآن كريم قرار گرفته و از فنون بلاغي و آرايه هاي قرآني در سروده هايش بهره فراوان برده است. تاثيرپذيري ابوالعتاهيه از قرآن كريم شامل همه ابعاد واژگاني، تركيبي، بلاغي، موسيقايي و مضموني است، امّا آنچه در شعر وي بيش از همه به چشم مي خورد آرايه هايي است كه فرم و مضمون آنها از قرآن كريم اقتباس شده كه از آن جمله مي توان به آرايه هاي تشبيه، استعاره، كنايه و انواع اقتباس اشاره كرد. تاثيرپذيري ابوالعتاهيه از قرآن كريم را مي توان بر اساس تناص يا بينامتني از نوع «نفي متوازي» قلمداد نمود كه بيانگر اوج تاثيرپذيري اين شاعر از قرآن كريم است.

Abul’at?hieh, a distinguished poet and the innovator of the technique of ascetic poetry in Abbasid era, was obviously and markedly under the influence of the Holy Qur’an and made an extensive use of Quranic rhetorical devices and figures of speech in his poems. The influence of the Qur’an on Abul’at?hieh is in all lexical, collocational, musical, rhetorical and thematic areas. However, those figures of speech whose form and content are adopted from the holy Qur’an have stronger presence in his poetry and they include simile, metaphor, irony and various types of allusion. The effect of the Qur’an on Abul’at?hieh can be deemed a case of intertextuality of the type ‘parallel negation’ which is indicative of the great extent to which this poet was influenced by the holy Qur’an.