بررسي نقش شكستگي ها در آبدهي چشمه چم آسياب در شمال شرق استان خوزستان

Assessment of fractures role in the Chamasiab spring discharge in the northeastern Khuzestan province

حوضه آبريز چم آسياب با مساحتي در حدود 17 كيلومتر مربع، در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. پوشش واحد هاي ماسه سنگي آغاجاري، سبب تشكيل آبخوان ماسه سنگي در منطقه شده است كه توسط چشمه چم آسياب به سطح زمين زهكشي مي شود. هدف از انجام اين تحقيق، مطالعه اهميت شكستگي ها در آبدهي چشمه چم آسياب و شناخت وضعيت آب زيرزميني آن مي باشد. در اين پژوهش از بخش هاي مختلف حوضه آبگير چشمه برداشت درزه و شكستگي انجام شد و با استفاده از سنجش از دور (Geographic Information System, GIS) شكستگي هاي منطقه بررسي شدند. نتايج نشان داد كه تراكم شكستگي ها با ايجاد تخلخل ثانويه، باعث افزايش تراوايي سازند شده و نقش مهمي را در آبدهي چشمه ايفا مي نمايد. همچنين غالب شكستگي ها از نوع عرضي مي باشند و به موازات محور تنش بيشينه در منطقه ايجاد شده اند. آبدهي چشمه در فصل خشك در حدود 20 ليتر بر ثانيه (L/Sec) و در فصل تر به بيش از 60 ليتر بر ثانيه (L/Sec) مي رسد. اين مساله نشان‌دهنده‌ي تراوايي ماسه سنگ در منطقه مورد مطالعه مي‌باشد، همچنين بيانگر آن است كه چشمه در فصل تر نسبت به بارش پاسخ مناسبي نشان مي‌دهد.

Chamasiab watershed is located in the northeastern Khuzestan province. The sandstone unit of the Aghajari Formation has caused to be the formation of the sandstone aquifer in the area which discharges to the surface via Chamasiab spring. This study discusses the importance of fractures in the discharge of Chamasiab spring and recognizing of the area groundwater system as well. For this purpose, in the different parts of the area, the joints and fractures system has been measured. Also, the fracture density map has been prepared by using GIS and remote sensing (RS) techniques. The results show that fractures in the thick layers of sand stone have a major role in the sandstones permeability, and it has also been considered as the most important factor of Chamasiab spring discharge in the studied area. Spring discharge changes from 20L/Sec to 60 L/Sec in wet and dry seasons respectively. This reflects the permeability of sandstone in the area, and also shows that the spring response with respect to rainfall is high in the studied area. Key words: sand stone, Aghajari, discharge, joints and fractures system, sand stone permeability.