بررسي اثرات برنامه توانبخشي ورزشي بر كيفيت زندگي، افسردگي و اضطراب بيماران قلبي بعد از باي پاس عروق كرونر

The Effects of Exercise Cardiac Rehabilitation on Anxiety, Depression and Quality of Life in Coronary Artery Bypass Grafting Patients

مقدمه و هدف: مشكلاتي همچون اضطراب و افسردگي پس از انجام عمل باي پس دربيماران قلبي نه تنها مي تواند سبب به تاخيرافتادن دوران بهبودي گردد بلكه مي تواند سبب عود و بازگشت مجدد بيماري و كاهش كيفيت زندگي بيماران و نيز اطرافيان شود. به همين منظور مطالعه حاضر با هدف نعيين اثر 12 هفته برنامه جامع توانبخشي ورزشي قلب بر ميزان اضطراب، افسردگي و كيفيت زندگي بيماران انجام گرفته است. روش كار: در اين مطالعه مقطعي 72 بيمارقلبي 6 تا 8 هفته پس از باي پس عروق كرونر جهت شركت در 12 هفته (هر هفته 3جلسه) برنامه توانبخشي ورزشي قلب به مركز توانبخشي بيمارستان شهيد بهشتي همدان معرفي و ثبت نام شدند. از مجموع 72 شركت كننده 60 بيمار (14 زن،46 مرد با ميانگين سني4/55 سال) برنامه توانبخشي را تكميل نمودند و12 نفر(17%) نيز نتوانستند دوره توانبخشي را تكميل نمايند. شركت كنندگان علاوه برانجام تست ورزش (پروتكل اصلاحي بروس) پرسشنامه هاي كيفيت زندگي و اضطراب و افسردگي را قبل و بعد از پايان دوره توانبخشي تكميل نمودند. نتايج: يافته هاي مطالعه نشان داد كه ميانگين ظرفيت ورزشي (metabolic equivalent unit; MET) و شاخص توده بدن(BMI) افراد شركت كننده بطور معني داري (P < 0.001) بعد از اتمام برنامه توانبخشي در مقايسه با قبل بهبود پيدا كرده است. درصد فراواني افسردگي و اضطراب باشدت بالا در بيماران مورد مطالعه قبل از برنامه توانبخشي ورزشي 25% و 6/31% بود كه بطور معني داري (P < 0.001) پس از پايان برنامه كاهش يافت (4/8% و 6/11%). نتايج پژوهش همچنين نشان دهنده افزايش معني دار (P < 0.001) سطح كيفيت زندگي زنان و مردان شركت كننده پس از انجام و تكميل برنامه توانبخشي قلبي نسبت به قبل از برنامه توانبخشي در هر يك از ابعاد جسماني ، عاطفي،اجتماعي بود. ميزان بهبود و كاهش سطح اضطراب و افسردگي و افزايش سطح كيفيت زندگي در بين مردان وزنان پس از پايان برنامه اختلاف معني داري نداشت . نتيجه نهايي: يافته ها نشاندهنده اثر مثبت شركت و تكميل كردن برنامه توانبخشي ورزشي قلب در ابعاد جسماني و رواني كليه بيماران جراحي باي پس قلبي شركت كننده در برنامه بود. نكته مهم ديگر اينكه اثر يكسان و مشابه اين برنامه درزنان ومردان تاكيد بر ارجاع زنان به استفاده از اين برنامه همپاي مردان را دارد.

Introduction & Objective: Despite advancement in technology such as coronary artery bypasses grafting (CABG) prevalence of anxiety and depression remain high after cardiac events, which have been found to influence recovery process, recurrent cardiac events and patients’ quality of life. Cardiac Rehabilitation (CR) as part of secondary prevention aims to improve patients’ physical, psychological and quality of life (QoL) status. As there is lack of study in this area in Iran, the present study aim to investigate the effects of a 12 week exercise CR on anxiety, depression and quality of life in the Iranian CABG patients. Materials & Methods: In this cross sectional study 72 consecutive CABG patients referred to and enrolled in a 12 week (3 session per week) CR program in rehabilitation center of Shahid Beheshti hospital of Hamadan(Iran). 60 patients completed and 12(17%) dropped out of the program. Patients underwent exercise testing using modified Bruce protocol before and immediately after CR. Initial exercise intensity was 45-55% of VO2 peak(peak of oxygen consumption) which was progressively increased to 0.5 MET (metabolic equivalent unit) per week to 70-85%. Patients also completed the quality of life questionnaire and hospital anxiety and depression scale (HADs) at each time point. Results: Compared with pre CR exercise capacity, MET and BMI statistically improved after the program (P < 0.001). The prevalence rate of anxiety and depression preprogram were 31.6% and 25% which statistically reduced post CR(11.6% and 8.4%) . Further analysis indicated a significant improvement in all components of QoL (physical, mental and social) similarly in men and women after the program. Additionally men and women did benefit from CR program similarly as there were no significant differences between men and women in terms of improvements in anxiety, depression and quality of life after the program. Conclusion: It is concluded that the completion of a CR program has beneficial effects on physical and psychological status of CABG patients. As the findings indicate similar effects of CR program in both men and women,it is suggested to refer all CABG patients especially women to CR program regardless of sex.