فراواني اختلالات متابوليك در كودكان مبتلا به سنگهاي ادراري در همدان

Frequency of Metabolic Risk Factors in Children with Urinary Tract Stones Referred to Hamadan Pediatric Nephrology Clinic

مقدمه و هدف : سنگهاي مجراي ادراري يكي از شايعترين مشكلات نفرولوژي - ارولوژي مي باشند. اگرچه سنگ مجراي ادراردر كودكان شيوع كمتري نسبت به بالغين دارد و تنها حدود 7% سنگهاي ادراري در افراد زير 16 سال ديده مي شود ، ميزان تشخيص سنگ ادراري در كودكان در ساليان اخير رو به افزايش بوده است . در برخي مطالعات در اكثر كودكان مبتلا به سنگ يك اختلال متابوليك زمينه اي يافته شده است و در تعدادي زمينه سنگ سازي انسداد مجاري ادراري، عفونت ادرار و يا مثانه نوروپاتيك گزارش شده است. ارزيابي اختصاصي هر اختلال متابوليك يك فاكتور كليدي در درمان بيماران با سنگ مجراي ادرار مي باشد. شايعترين اختلالات متابوليك زمينه ساز سنگ در كودكان عبارتند از : هيپركلسي اوري ، هيپر يوريكوزوري، هيپراگزالوري، اسيدوز توبولر كليوي، سيستين اوري و هيپوسيترات اوري. در بررسي هاي مختلف نتايج متفاوتي در مورد ارزش بررسي متابوليك سنگ در كودكان و شيوع انواع اين اختلالات متابوليك به دست آمده كه مي تواند انعكاس تفاوت در رژيم غذايي، منطقه جغرافيايي و زمينه هاي ارثي در افراد تحت مطالعه باشد در اين مطالعه تلاش شده فراواني اختلالات متابوليك زمينه ساز سنگ در كودكان مراجعه كننده به درمانگاه كليه كودكان شهر همدان بررسي شود. روش كار : در اين مطالعه توصيفي – مقطعي 156 كودك ارجاع شده به درمانگاه كليه كودكان با تشخيص سنگ مجراي ادراري بين سالهاي 1385 تا 1388 مورد بررسي قرار گرفتند.ابتدا شرح حال كامل از نظر سن، جنس، محل زندگي و... از بيماران گرفته شد سپس براي تاييد تشخيص سنگ بيماران توسط يك راديولوژيست ديگر سونوگرافي انجام شد و در صورت تاييد سنگ در سونوگرافي دوم تمامي بيماران مورد بررسي متابوليك قرار گرفتند. اين بررسي شامل اندازه گيري كلسيم ، فسفر، اسيد اوريك ، كراتينين سرم و آناليز نمونه راندوم ادرار غير ناشتا از نظر كلسيم ، كراتينين، اسيد اوريك ، اگزالات، سيترات و سيستين بود. يافته هاي شرح حال ، سونوگرافي و نتايج بررسي متابوليك و تفسير آنها در فرمهاي طراحي شده براي هر بيمار ثبت و مورد تجزيه و تحليل اماري قرار گرفتند نتايج : از 156 كودك مورد بررسي 136 نفر (2/87%) داراي اختلال متابوليك بودند. از 136 نفر 81 نفر (3/51%) داراي تنها يك اختلال متابوليك ، 51 نفر (7/32%) دو اختلال متابوليك همزمان و 4 نفر(6/2%) سه اختلال متابوليك همزمان داشتند. شيوع انواع اختلالات متابوليك در بيماران به شرح زير بود: هيپريوريكوزوري در 71 نفر(5/45%) ، هيپركلسي اوري در 41 نفر(3/26%)، هيپو سيترات اوري در 26 نفر (7/16%)، هيپراگزالوري در 16 نفر (3/10%) ، سيستين اوري در 1 نفر (6/0%) و در 39 نفر (25%) نيز اسيدوز متابوليك ديده شد. نتيجه نهايي: در اين مطالعه 2/87% بيماران اختلال متابوليك زمينه اي داشته اند كه اهميت و لزوم بررسي متابوليك را در كودكان نشان مي دهد. شايعترين اختلال متابوليك در مطالعه ما هيپريوريكوزوري و سپس هيپر كلسي اوري بودند كه اين نتايج شايد به دليل اختلاف جغرافيايي، رژيم غذايي و زمينه هاي ارثي باشد.

Introduction & Objective: Urinary stones are among the most common complaints referred to nephrologist and urologists. Although incidence of urolithiasis is low in children compared to adults and only 7% of all urinary stones are diagnosed before the age of 16 but stones are detected more frequently in pediatric age group in recent years. Metabolic derangements, infection, neurogenic bladder and urinary obstruction are major risk factors of urolithiasis. Common metabolic risk factors of urolithiasis in children are hypercalciuria, uricosuria, hypocitraturia, hyperoxaluria, metabolic acidosis and cystinuria. There are many clinical studies about the frequency of these metabolic risk factors with different results reflecting difference in diet, geographic area and genetics in study populations. In this study we tried to evaluate the frequency of metabolic causes of urinary stones in children referred to Hamadan pediatric nephrology clinic. Materials & Methods: In this cross sectional-descriptive study 156 patients referred due to urinary stones to pediatric nephrology clinic underwent thorough metabolic evaluations including: serum calcium,phosphorus, uric acid, creatinine and non fasting random urine sample for calcium, creatinine , uric acid , oxalate, citrate and cystine . urine solute: creatinine ratios were calculated and compared with normative data. Results: Of 156 patients 136(87.2%) had metabolic derangements including: hyperuricosuria in 71 (45.5%), hypercalciuria in 41(26.3%), hypocitraturia in 26 (16.7%), hyperoxaluria in 16(10.3%),cystinuria in 1(0.6%) and metabolic acidosis in 39 (25%). Conclusion: High rate of metabolic derangement in pediatric urinary stone patients mandates proper metabolic evaluation in all of them. hyperuricosuria was the most common metbolic finding instead of hypercalciuria in this study. This could be due to differences in diet, geographic area and genetic background in various populations.