بررسي عوامل خطر همراه با نفروپاتي در بيماران ديابتي نوع II براساس آزمون مدل زيستي، رواني- اجتماعي

Risk Factors Accompanied with Nephropathy in Patients with Type II Diabetes; Test of the Biopsychosocial Model

مقدمه و هدف: بررسي نقش عوامل زيستي، رواني و اجتماعي در بروز نفروپاتي به عنوان يكي از مهلك ترين عوارض ديابت نوع 2 مهم است. هدف از مطالعه حاضر تعيين عوامل خطر همراه با نفروپاتي در بيماران ديابتي نوع II طبق مدل زيستي، رواني- اجتماعي بود. روش كار: در يك مطالعه توصيفي مقطعي، تعداد 295 بيمار مبتلا به ديابت نوع 2 به شيوه نمونه گيري در دسترس در درمانگاه هاي سرپايي بيمارستان شريعتي تهران انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه اطلاعات جمعيت شناختي و خصوصيات بيماري، مقياس هاي افسردگي، اضطراب و استرس (DASS)، مقياس كيفيت زندگي (WHO- QOL- BREF)، مقياس خودمديريتي ديابت (DSMS) و مقياس دانش ديابتي (DKS) جمع آوري شدند و به كمك آزمون مجذور كاي، آزمونt مستقل و رگرسيون لوجستيك با نرم افزارPASW تحليل گرديدند. نتايج: يافته هاي بدست آمده نشان داد كه فشارخون (841/3 & OR= 003/0P < )، هموگلوبين گليكوزيله (898/7 & OR= 001/0P < )، شاخص توده بدن (488/5 OR= & 001/0P < )، خود مراقبتي ديابت (102/3 & OR= 001/0P < )، افسردگي (574/2 & OR= 007/0P < )، كيفيت زندگي (836/2 OR= & 001/0P < )، و دانش ديابتي (941/2 & OR= 001/0P < )، قادر بودند به طور معناداري بروز نفروپاتي ديابتي را پيش بيني نمايند (001/0P < ). جنسيت، سن، مدت ديابت و استرس سهم معناداري در پيش بيني بروز نفروپاتي در اين مدل نداشتند (05/0P > ). نتيجه نهايي: توجه به فشارخون، هموگلوبين گليكوزيله، شاخص توده بدن، خود مراقبتي ديابت، افسردگي، كيفيت زندگي و دانش ديابتي در طراحي مداخلات درماني و برنامه هاي كنترل عوارض ديابت بيماران دبابتي واجد اهميت مي باشند.

Introduction & Objective: The study of biopsychosocial factors influencing nephropathy as a most serious complication of type II diabetes is important. This study aimed to investigate risk factors accompanied with nephropathy in patients with type II diabetes based on the biopsychosocial model. Materials & Methods: In a cross-sectional descriptive study, 295 patients with type II diabetes were selected by convenience sampling in Tehran Shariati hospital outpatient clinics. The data were collected by demographical information questionnaire along with disease characteristics and depression anxiety stress scales (dass), quality of life scale (who- qol- bref), diabetes self-management scale (dsms), and diabetes knowledge scale (dks), then analyzed by chi-square, independent t-test and logistic regression with pasw software. Results: Hypertension (OR=3.841 & P < 0.003), glycated hemoglobin (OR =7.898 & P < 0.001), body mass index (OR=5.488 & P < 0.001), diabetes self-management (OR=3.102 & P < 0.001), depression (OR=2.574 & P < 0.007), quality of life (OR=2.836 & P < 0.001), and diabetes knowledge (OR=2.941 & P < 0.001) can significantly help differentiate diabetic patients with nephropathy from diabetic patients without nephropathy (P < 0.001). Sex, age, diabetes duration and stress do not play any significant role in the prediction of nephropathy incidence in this model (P > 0.05). Conclusion: It is important to pay attention to hypertension, glycated hemoglobin, body mass index, diabetes self-management, depression, quality of life, and diabetes knowledge for therapeutic intervention programming and diabetes complications control protocols for diabetic patients.