الگوهاي استقراري دوران پيش از تاريخ در حوضه آبريز ابهررود

Prehistoric Settlement Patterns in the Abhar Rud Basin

الگوهاي استقراري دوران پيش از تاريخ در حوضه آبريز ابهررود چكيده استان زنجان و بويژه حوضه جغرافيايي ابهررود، به دليل قرارگيري در ميان سه حوضه فرهنگي – جغرافيايي فلات مركزي،شمال غرب و غرب ايران يكي از مناطق مهم، اما ناشناخته در پژوهشهاي باستان شناسي به شمار مي‌رود. ويژگيهاي اقليمي، جايگاه خاص جغرافيايي و موقعيت خاص منطقه در كريدور طبيعي فلات مركزي به شمال غرب ايران سبب شده كه اين منطقه از ديرباز مورد توجه گروههاي انساني واقع گردد. اين موقعيت و وضعيت جغرافيايي به روشني نشان دهنده اهميت حوضه آبريز ابهررود در مطالعات باستان شناسي ايران است. با اين وجود اطلاعات ما درباره تحولات منطقه در دوران مختلف پيش از تاريخ و كيفيت ارتباط اين منطقه با ساير حوضه‌هاي فرهنگي بسيار محدود است. از اين رو انجام پژوهشهاي باستان شناختي و بويژه بررسي‌هاي منطقه اي بسيار ضروري مي‌نمود. اطلاع و آگاهي ازالگوهاي استقراري اين منطقه مي‌تواند درك و آگاهي ما را از چگونگي تقابل مناطق فرهنگي- جغرافيايي پيرامون فزوني دهد. بر اين اساس بررسي‌هاي باستان شناسي حوضه آبريز ابهررود طي دو فصل در سال‌هاي 1382 و 1384 به انجام رسيد و در پي آن آگاهي‌هاي ارزشمندي در مورد پيشينه استقرار در منطقه پيش روي ما قرار گرفت. در اين نوشتار به نتايج حاصل از بررسي‌هاي باستان شناختي حوضه آبريز ابهررود و تحليل آنها پرداخته شده است.

Prehistoric Settlement Patterns in the Abhar Rud Basin Sh. Khosravi4, Dr. H. Khatib Shahidi5, Dr. H. Vahdati Nasab5, S. Alibaigi6 Abstract Zanjan province, especially Abhar Rud basin, located in the middle of three cultural-geographical zones of the central plateau, west and northwest of Iran, is an important but unknown region as far as archeological studies are concerned. Climatic features, unique geographical situation and the exceptional location of the region on the natural pathway from the central plateau to northwest of Iran, have made this region attractive to all human groups from very old times. The geographical situation and location clearly explains why Abhar Rud basin is significant in archeological studies of Iran. However, we have little information on the changes that the region has undergone during prehistoric eras and about its relations with other cultural regions. Therefore, doing archeological researches, especially regional surveys, seem necessary. Knowing about the settlements pattern of the region can help us understand the interactions between this region and its neighboring culturalgeographical regions. Thus archeological surveys in the basin were carried out in two seasons between the years of 1382 and 1384. The surveys provided us with valuable information about the history of the settlements in the region. Here we will present the results of the archeological surveys carried out in the region and we will try to analyze them.