بررسي عوامل موثر بر فعاليت بدني و كنترل متابوليك زنان ديابتي نوع 2 مراجعه كننده به مركز تحقيقات ديابت شهر همدان با بهره گيري از مدل ترنس تيورتيكال

Factors Affecting Physical Activity and Metabolic Control in Type 2 Diabetic Women Referred to the Diabetes Research Center of Hamadan: Applying Trans-Theoretical Model

مقدمه و هدف: فعاليت بدني منظم و اتخاذ سبك زندگي پر تحرك باعث افزايش كيفيت زندگي بيماران ديابتي گشته و تاثير بسزايي در بهبود كنترل متابوليك و ارتقا سلامت اين بيماران دارد. مطالعه حاضر با هدف تعيين عوامل موثر بر فعاليت بدني و كنترل متابوليك زنان ديابتي نوع 2 مراجعه كننده به مركز تحقيقات ديابت شهر همدان با بهره گيري از مدل ترنس تيورتيكال انجام گرديد. روش كار: اين مطالعه از نوع توصيفي- تحليلي بود كه بر روي 114 زن ديابتي نوع 2 انجام شد. براي جمع آوري داده هاي پژوهش، ابتدا ميزان هموگلوبين گليكوزيله بيماران از پرونده آنان استخراج گرديد سپس به روش مصاحبه با بيماران پرسشنامه هاي مربوط به سنجش سازه هاي ترنس تيورتيكال مدل و فعاليت بدني (IPAQ) International physical activity questionnaire تكميل گرديد. داده هاي بدست آمده توسط آزمون آماري ANOVA يكطرفه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: ميانگين هموگلوبين گليكوزيله (HbA1C) بيماران 75/1?74/7 بود. 9/64% بيماران داراي فعاليت بدني با شدت سبك ، 8/29% با شدت متوسط و 3/5% نيز فعاليت بدني با شدت بالا داشتند. يافته ها نشان داد كه بيماران با پيشرفت در سازه مراحل تغيير، بطور معني داري فرايندهاي شناختي و رفتاري تغيير را بيشتر بكار مي گيرند و از خودكارآمدي بالاتري در انجام فعاليتهاي بدني برخوردار مي باشند( 05/0(P < . همچنين با افزايش توازن و تعادل در تصميم گيري ميزان بكارگيري فرايندهاي رفتاري به منظور اتخاذ رفتار فعاليت بدني و خود كارآمدي در انجام فعاليت بدني در بيماران افزايش مي يابد (05/0(P < اما افزايش تعادل و توازن در تصميم گيري رابطه معني داري با بكارگيري فرايندهاي شناختي تغييردر انجام فعاليت هاي بدني نشان نداد (05/0 < P). همچنين ارتباط معني داري بين فرايندهاي شناختي، فرايندهاي رفتاري تغيير و سازه توازن و تعادل در تصميم گيري با سازه خودكار آمدي مشاهده گرديد(05/0(P < . نتيجه نهايي: نتايج مطالعه نشان داد كه بكارگيري ترنس تيوريتيكال مدل در پيش بيني رفتارهاي ورزشي و كنترل متابوليك بيماران ديابتي سودمند ميباشد.

Introduction & Objective: Active lifestyle and regular physical activity have a great impact on improving the health and metabolic control in diabetic patients. The aim of this study was to investigate the factors affecting physical activity and metabolic control in type 2 diabetic women referred to the Diabetes Research Center of Hamadan based on Trans-Theoretical Model (TTM). Material & Methods: 114 women with type 2 diabetes participated in this cross- sectional study. Data were collected from International Physical Activity Questionnaire (IPAQ) and the TTM Questionnaire, using interviews with patients. The data was analyzed by ANOVA test. Results: The findings showed that Glycosilated Hemoglobin (HbA1C) mean in patients was 7.74±1.75. According to IPAQ results, 64.9% of participants had low, 29.8 % moderate, and 5.3% high intensity physical activity. Stages of change constructs were significantly associated with cognitive and behavioral processes of change and self- efficacy (P < 0.05). Also decisional balance construct was found to be significantly associated with behavioral change and self-efficacy (P < 0.05) but not to be associated with cognitive processes (P > 0.05). Self-efficacy associated with cognitive, behavioral processes of change and decisional balance (P < 0.05). Conclusion: Results showed that the use of Trans-Theoretical Model can predict physical activity behavior and metabolic control in diabetic patients.