روان‏شناسي بخشودگي و جايگاه آن در دعاهاي صحيفه سجاديه

The Psychology of Forgiveness and Its Position in the Supplications of Sahifah Sajjadiyyah

موضوعي كه اخيرا نظر روان‏شناسان مثبت‏نگر و متخصصان بهداشت رواني را به خود جلب كرده، بخشودگي است. محققان نشان داده‏اند كه بخشودگي با سلامتي جسماني و رواني در ارتباط است. جالب توجه است كه اين موضوع در قرآن، احاديث و دعاها نيز مورد توجه و تاكيد قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسي مروري آيات قرآني و به ويژه دعاهاي 52گانه صحيفه سجاديه با تاكيد بر موضوع بخشودگي است. چگونگي بررسي به اين صورت بود كه بعد از بررسي مروري بخشودگي از جمله تعاريف نظري و ويژگي‏هاي افراد بخشنده، به بررسي فوايد آن از لحاظ سلامتي جسماني و روان‏شناختي بر اساس متون علمي جديد پرداخته شد. در اين بررسي، سازه بخشودگي در متون مذهبي با تاكيد بر احاديث و تاكيد بيشتر بر دعاهاي صحيفه سجاديه مورد توجه قرار گرفت. يافته‏ها نشان مي‏دهد كه در آيات قرآني و احاديث و به ويژه در دعاهاي صحيفه سجاديه بيش از 120 بار كلماتي مثل عفو، آمرزش، بخشش، و گذشت مطرح شده است. به نظر مي‏رسد نتايج حاصل از اين پژوهش مروري، اهميت ميان‏رشته‏اي بودن مطالعات مفاهيم ديني و تطبيق آن را با متون علمي جديد مي‏تواند متذكر شود.

Recently, the question of forgiveness has been of special concern to positivist psychologists and experts of mental health. Researchers have proved that there is a particular relationship between forgiveness and mental and physical health. Surprisingly, the Holy Quran, traditions, and supplications have dealt with this topic. The present research reviews the Quranic verses and fifty-two supplications of Sahifa Sajjadiyyah in particular, focusing on the question of forgiveness. Having taken a glance at the idea of forgiveness, theoretical definitions and forgiversʹ characteristics, the author, relying on modern scientific texts, discusses its merits and benefits in as far as an individual’s mental and psychological health is concerned. In this study, special attention is given by religious texts to the component of forgiveness which is emphasized in the traditions and more importantly in the supplications of Sahifa Sajjadiyyah. The research findings show that such terms as forgiveness, pardon, and excuse have been mentioned more than 120 times in the Quranic verses and traditions and in the supplications of Sahifa Sajjadiyyah in particular. The findings of this research, as it seems, shows the importance of interdisciplinary studies into the religious concepts comparing them and that of their comparison and contrast with modern scientific texts.