اثر تراكم هاي مختلف كشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و لوبيا (Phaseolus vulgaris L.) بر قابليت جذب و كارايي مصرف نور

The effect of different crop plant densities on radiation absorption and use efficiency by corn (Zea mays L.) and bean (Phaseolus vulgaris L.) intercropped canopy

بمنظور بررسي اثر تراكم هاي مختلف كشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و لوبيا (Phaseolus vulgaris L.) بر ميزان جذب و كارايي مصرف نور، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 11 تيمار و سه تكرار در سال زراعي 87-1386 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد، به اجرا در آمد. اين آزمايش بصورت نظام كم نهاده اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل كشت مخلوط ذرت با تراكم معمول لوبيا باضافه 10%، 20 % و 30% لوبياي بيشتر، كشت مخلوط لوبيا با تراكم معمول ذرت باضافه 10%، 20% و 30% ذرت بيشتر، كشت مخلوط لوبيا با تراكم معمول باضافه 10%، 20 % و 30% لوبياي بيشتر با ذرت تراكم معمول باضافه 10%، 20 % و 30% ذرت بيشتر، كشت خالص ذرت و كشت خالص لوبيا بود. نتايج آزمايش نشان داد كه شاخص سطح برگ، ميزان جذب نور، تجمع ماده خشك و كارايي مصرف نور ذرت در تمام تيمارهاي كشت مخلوط نسبت به تك كشتي ذرت افزايش يافت، در حالي كه صفات نامبرده در لوبيا در تمام تيمارهاي كشت مخلوط نسبت به تك كشتي كاهش يافتند. اثرات تسهيل و تكميل كنندگي كشت مخلوط بر صفات مورد بررسي براي ذرت بيشتر از لوبيا بود. كارايي مصرف نور ذرت در طول فصل رشد به ترتيب از 92/1 (كشت خالص ذرت) تا 30/2 (تيمار كشت مخلوط تراكم معمول ذرت با تراكم معمول لوبيا باضافه 30% لوبياي بيشتر) و ميانگين كارايي مصرف نور لوبيا به ترتيب 72/0 (تيمار كشت مخلوط ذرت باضافه 30% ذرت بيشتر با لوبيا باضافه 30% لوبياي بيشتر) تا 45/1 (تيمار كشت خالص) گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزي، متغير بود.

In order to determinate the effects of plant densities in intercropped corn (Zea mays L.) and bean (Phaseolus vulgaris L.) on radiation absorption and use efficiency, an experiment was conducted at the Agricultural Research Station, Ferdowsi University of Mashhad, Iran during growing season of 2007-2008. This experiment was conducted in low input system. A randomized complete block design with three replications was used. Treatments were included bean intercropping with corn in normal density of bean plus 10%, 20% and 30% excess bean C (B+10%), C (B+20%), C (B+30%), increasing in density bean intercropping with corn in normal density of corn plus 10%, 20% and 30% excess corn B (C+10%), B (C+20%), B (C+30%) and sole crops of corn (C) and bean (B). Results indicated that leaf area index, radiation absorption, total dry matter and radiation use efficiency of corn increased in all intercropped treatments compared to sole cropping, but it reversed for bean. It seems that complementary and facilitative effects of intercropping were more for corn. Range of corn and bean radiation use efficiency was from 1.92 g.MJ-1 (in sole cropping) and 0.72 g.MJ-1 {in (C+30%) (B+30%)} to 2.30 g.MJ-1 {in C (B+30%)} and 1.45 g.MJ-1 (in sole cropping), respectively.