ارزيابي هستي‌شناسي‌ها: بررسي معيارها، رويكردها و سطوح

Ontology Evaluation:Consideration of Criteria, Approaches and Layers

هستي‌شناسي، دانش ساختاريافته در مورد يك حوزه خاص است كه از طريق ارايه مفاهيم و روابط ميان آنها در آن حوزه شكل مي‌گيرد. امروزه، به‌دليل طراحي هستي‌شناسي در حوزه‌هاي موضوعي مختلف، ارايه معيارهايي براي گزينش مناسب ترين هستي‌شناسي، ضروري است. مقاله حاضر در نظر دارد معيارها و رويكردها و سطوح مختلف ارزيابي هستي‌شناسي را بررسي كند. بدين منظور، ابتدا مراحل مختلف ارزيابي هستي‌شناسي‌ها بررسي شد. سپس، مهمترين رويكردها در ارزيابي هستي‌شناسي‌ها، شامل رويكرد استاندارد طلايي، رويكرد وظيفه‌‌محور، رويكرد استخراج داده، و رويكرد معيار‌محور، مطرح گرديد. معيارهاي ارزيابي هستي‌شناسي شامل معيارهاي مطرح‌شده توسط صاحب‌نظران اين حوزه و نيز معيارهاي موسسه تحقيقات هستي‌شناسي امريكا، در بخش ديگري از مقاله ارايه شد. سطوح مختلف ارزيابي هستي‌شناسي شامل سطح واژگاني و داده‌اي، سطح ساختار سلسله‌مراتبي و رده‌بندي، سطح روابط معنايي، سطح بافت و كاربرد هستي‌شناسي، سطح نحوي هستي‌شناسي، و سطح معماري و ساختار هستي‌شناسي نيز در بخش پاياني مقاله بررسي گرديد

Ontology is commonly used as a structure capturing knowledge about a certain area via providing relevant concepts and relations between them. Nowadays, because of the increase in designing ontologies in different domains, it is important to describe some criteria for selecting the most appropriate ontology. The purpose of this paper is to discuss the ontology evaluation criteria, approaches and layers. At first, different evaluation stages in ontology evaluation were explained. Then the most important approaches to ontology evaluation were described: included gold standard, task-based, data-driven and criteria based evaluation. Another part of this paper was about ontology evaluation criteria such as those mentioned by experts of ontology domain as well as the criteria that proposed by US National Center for ontological Research. Lastly, the levels of ontology evaluation, involved lexical, vocabulary, or data layer, hierarchy or taxonomy layer, other semantic relations layer, context or application level, syntactic level, structure, architecture and design layer were characterized.