تعيين نياز كود نيتروژن در برنج براساس دياگرام رنگ برگ

Determination of Nitrogen Fertilizer Requirement in Rice Based on Leaf Color Chart

همزمان كردن مصرف كود نيتروژن با زماني كه گياه به نيتروژن نياز دارد مي‌تواند سبب افزايش كارآيي كود نيتروژن شده و افزايش عملكرد دانه را به همراه داشته باشد. اين زمان را مي‌توان بوسيله ابزارهايي مانند كلروفيل متردستي و دياگرام رنگ برگ تعيين نمود. اين آزمايش بمنظور تعيين مقدار كود نيتروژن مورد نياز ارقام برنج براساس شماره رنگ تعيين شده با استفاده از دياگرام رنگ برگ اجرا ‌شد. آزمايش به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار به مدت دو سال (1388- 1387) در موسسه تحقيقات برنج كشور (رشت) به اجرا در ‌آمد. عوامل آزمايش شامل ارقام برنج سه رقم: ديلم، خزر و هاشمي به عنوان كرت اصلي و پنج سطح كودنيتروژن (روش متداول، 20، 30،40 و 50 كيلوگرم نيتروژن خالص) به عنوان كرت فرعي بودند. نتايج نشان داد كه ارقام مختلف برنج از نظر ارتفاع بوته، تعداد دانه پر نشده و وزن هزاردانه، عملكرد دانه، تعداد پنجه و تعداد دانه پرشده داراي اختلاف معني‌دار بودند. مقدار مصرف نيتروژن و اثر برهمكنش رقم × نيتروژن براي صفات ارتفاع بوته، طول خوشه و عملكرد دانه در سطح احتمال 5 درصد معني‌دار شدند. مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه عملكرد دانه ارقام ديلم، خزر و هاشمي به ترتيب 6681، 6128 و 4626 كيلوگرم در هكتار بود. نتايج نشان داد كه مصرف 20 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار باعث افزايش راندمان بازيافت (41/72 درصد) و راندمان زراعي (21/36 كيلوگرم دانه به ازاي مصرف هر كيلوگرم نيتروژن) گرديد. با توجه به نتايج بدست آمده از اين پژوهش توصيه مي‌شود، با كاهش عدد دياگرام رنگ برگ به كمتر از 4 براي ا رقام ديلم و خزر 30 كيلوگرم نيتروژن خالص (65 كيلوگرم اوره) و براي رقم هاشمي با كاهش عدد دياگرام رنگ برگ به كمتر از 3 مقدار20 كيلوگرم نيتروژن خالص (45 كيلوگرم اوره) در هر هكتار مصرف نمود.

Synchronizing of nitrogen fertilizer application with the timing when plant needs nitrogen can increase nitrogen fertilizer efficiency and grain yield in rice. This timing can be determined by tools such as Leaf Color Chart (LCC) and Soil Plant Analysis Development (SPAD). This study was conducted to determine the nitrogen fertilizer requirement rates for rice varieties based on color number by LCC tool. This experiment was conducted as split plot arrangements in randomized complete block design with three replications for two years (2008 and 2009) at the Rice Research Institute of Iran (RRII) experimental field, Rasht, Iran. Experimental factors were rice varieties at three levels (Deylam, Khazar and Hashemi) as main plot and five levels of nitrogen (recommended, 20, 30, 40 and 50 KgNha-1) assigned to sub plots. Results showed significant (P < 0.01) differences between rice varieties for plant height, no. of unfilled grains and 1000 grain weight. Rice varieties differed significantly (P < 0.05) for grain yield, tiller number and number of filled grains. Rice varieties also differed significantly (P < 0.05) for nitrogen use rate. Variety × nitrogen interaction was significant on plant height, length of panicl and grain yield. Grain yield of Deylam, Khazar and Hashemi varieties were 6681, 6128 and 4626 Kg ha-1, respectvely. Result also showed that use of 20 Kg ha-1 increased recovery efficiency (72.41%) and agronomic efficiency (36.21 Kg Kg-1). In conclusion, for Deylam and Khazar varieties 30 Kg ha-1 of nitrogen (65 Kg urea ha-1) and for Hashemi variety 20 Kg ha-1 of nitrogen (45 Kg urea ha-1) is recommended.