اثر تاريخ كاشت بر روي عملكرد و اجزا عملكرد دانه در ارقام كلزا در منطقه ورامين

Effect of Sowing Date on Seed Yield and Its Components of Canola Cultivars in Varamin Region in Iran

به منظور بررسي اثر تاريخ كاشت بر خصوصيات رويشي، عملكرد و اجزا عملكرد دانه در ارقام كلزا، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در طي دو سال زراعي 88-1386 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ورامين اجرا شد. چهار تاريخ كاشت 20 شهريور، چهار مهر، 19 مهر و چهار آبان در كرت‌هاي اصلي و پنج رقم هايولا 401، آر جي اس 003، اُكاپي، ساري‌گل و زرفام در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. ميانگين دماي محيط در زمان كاشت 20 شهريور 4/27 درجه سانتي‌گراد، در تاريخ كاشت چهار مهر 8/23 درجه سانتي‌گراد، در تاريخ 19 مهر 5/22 درجه سانتي‌گراد و در تاريخ كاشت چهار آبان ميانگين دما 1/17 درجه سانتي‌گراد بود. رقم آر جي اس 003 بيشترين عملكرد دانه را به خود اختصاص داد. در مجموع دو سال بيشترين عملكرد دانه با ميانگين 3031 كيلوگرم در هكتار در دماي 8/23 درجه سانتي‌گراد (تاريخ كاشت چهار مهر) به دست آمد كه در مقايسه با تاريخ كشت چهار آبان (دماي 1/17 درجه سانتي‌گراد) با ميانگين 2173 كيلوگرم در هكتار برتري داشت. رقم آر جي اس 003 با ميانگين 1167 كيلوگرم در هكتار و رقم اُكاپي با ميانگين 997 كيلوگرم در هكتار به ترتيب بيشترين و كمترين عملكرد روغن را به خود اختصاص دادند. ميانگين درصد روغن در تاريخ‌هاي مختلف كاشت نشان داد كه بيشترين درصد روغن با ميانگين‌هاي 6/42 درصد در دماي 8/23 درجه سانتي‌گراد (تاريخ كاشت چهار مهر) و كمترين آن با ميانگين 3/37 درصد در دماي 1/17 درجه سانتي‌گراد (تاريخ كاشت چهار آبان) حاصل شد.

To evaluate the effect of sowing date on seed yield and some agronomic traits of canola cultivars, an experiment was carried out as split plot arrangement in randomized complete block design with four replications in Varamin field station in two growing seasons (2007-2009). Four sowing dates (Sep. 11, Sep. 26, Oct. 11 and Oct. 26) and five canola cultivars (Hayola401, RGS003, Sarigol, Okapi and Zarfam) were assigned to the main and sub plots, respectively. The mean ambient temperatures were 27.4°C and 23.8°C at the first and second sowing dates (10th and 25th of September) and 22.5°C and 17.1°C at third and fourth sowing dates (the 10th and 25th October), respectively. Results showed that the highest seed yield was obtained from cultivar RGS003. The highest seed yield (3031 Kg ha-1) was obtained from second sowing date (Sep. 26) with 23.8°C, and the lowest seed yield (2173 Kg ha-1) from the fourth sowing date (Oct. 26) with 17.1°C. RGS003 and Okapi had the highest (1167 Kg ha-1) and the lowest (997 Kg ha-1) mean of oil yield, respectively. Mean oil content at different sowing dates showed that the highest oil content (42.6%) obtained from second sowing date (Sep. 26) with 23.8°C and the lowest mean of oil content (37.3%) was also achieved from the fourth sowing date with 17.1°C (Oct.26).