تاثير تمرينات ورزشي در حين دياليز بر خستگي و كيفيت زندگي بيماران همودياليزي

The effect of intradialytic exercise training on the quality of life and fatigue in hemodialysis patients

مقدمه: درمان همودياليز در دراز مدت زندگي بيمار را تحت تاثير قرار مي‌دهد. بيشتر بيماران همودياليزي سبك زندگي غير فعال دارند كه عوارضي را براي آن‌ها به دنبال دارد. از اين ‌رو هدف از مطالعه حاضر، تعيين تاثير تمرينات ورزشي در بهبود كيفيت زندگي و قدرت عضلاني اين گروه بيماران بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه به صورت تجربي به روش پيش آزمون- پس آزمون با گروه تجربي و شاهد انجام شد. بدين منظور، 30 بيمار تحت درمان همودياليز با ميانگين سني 45 سال و سه بار دياليز در هفته در مركز دياليز شريعتي اصفهان به صورت داوطلب انتخاب شدند و به صورت تصادفي در دو گروه تجربي و شاهد قرار گرفتند. داده‌ها به وسيله پرسش‌نامه كيفيت زندگي (Kidney disease quality of life-short form يا KDQOL-SFtm) و آزمون نشستن و برخاستن از روي صندلي جمع‌آوري گرديد. تمرينات ورزشي با استفاده از دوچرخه در حين دياليز به مدت 5 ماه، 3 جلسه در هفته، هر جلسه حدود 60 دقيقه براي گروه تجربي طراحي شد. در طي اين مدت، گروه شاهد در هيچ گونه فعاليت ورزشي شركت نكردند. در اين مطالعه از روش‌هاي آماري توصيفي و استنباطي ANCOVA جهت تجزيه و تحليل اطلاعات در بسته نرم‌افزاري 18SPSS استفاده شده است. يافته‌ها: كيفيت زندگي گروه تجربي پس از 5 ماه تمرينات ورزشي بهبود معني‌داري داشته است (05/0 < P). در صورتي كه بهبودي در گروه شاهد معني‌دار نبود (05/0 > P). همچنين قدرت عضلاني در گروه تجربي (05/0 < P) نسبت به گروه شاهد (05/0 < P) افزايش معني‌داري را نشان داد (05/0 > P). نتيجه‎گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه تمرينات ورزشي بر كيفيت زندگي و رفع خستگي و بهبود قدرت عضلات بيماران همودياليزي تاثير داشته است. با توجه به نتايج، اهميت تمرينات ورزشي در حين دياليز براي ارتقاي بعد سلامت جسمي و روحي در مراكز همودياليز روشن مي‌گردد. كليد واژه‌ها: همودياليز، كيفيت زندگي، قدرت عضلاني

Abstract Introduction: Hemodialysis treatment will affect the patientʹs life in the long term. The majority of hemodialysis patients lead a sedentary lifestyle which, in return, may cause them additional health complications. The aim of this study was to determine the effect of intradialytic exercise training on the improvement of patients’ quality of lives and muscle strength. Materials and Methods: The subjects of this experimental study (pretest – posttest with control group) were thirty volunteer patients with the average age of 45 years who were undergoing hemodialysis treatment three times a week at Shariati dialysis center (Isfahan-Iran). All participants were randomly assigned to experimental and control groups. The Quality of Life Questionnaire (KDQOL-SFtm) and a test designed for assessing sitting on and rising from a chair were used for data collection. A five-month exercise training program in which the subject was asked to use a bicycle during dialysis developed for the experimental group. Exercise sessions were held three times a week with the duration of approximately sixty minutes per session. During this period, the control group did not participate in any athletic activity. Descriptive and inferential statistical methods of covariance analysis were conducted for data analysis using SPSS software version 18. Results: The results of this study showed that at the end of the five-month program, the quality of life of the experimental group significantly improved (P < 0.05) while there was not such improvement in the control group (P > 0.05). Moreover, muscle strength had significantly increased in the experimental group as compared to the controls (P < 0.05). Conclusion: Study results indicated that exercise training had a positive effect on enhancing the quality of life, removing fatigue and improving muscle strength in hemodialysis patients. According to the results, the importance of exercise during dialysis to promote physical and mental health in hemodialysis centers becomes obvious. Keywords: Hemodialysis, Quality of life, Muscle strength