تاثير تاريخ هاي مختلف كاشت بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه ارقام آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در شاهين شهر اصفهان

The Effect of Different Sowing Dates on Yield and Yield Components of Sunflower (Helianthus annuus L.) in Shahinshahr ,Isfahan

به منظور ارزيابي مناسب ترين تاريخ كاشت و تاثير آن بر عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام و هيبريدهاي آفتابگردان آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده نوراي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال زراعي 1388 در مزرعه اي در شاهين شهر واقع در 17 كيلومتري اصفهان اجرا شد. تاريخ كاشت داراي چهار سطح شامل: 1 تير، 10 تير، 20 تيرو 30 تير و ارقام شامل چهار رقم به نام هاي آلستار، آذر گل زاريا و مستر بودند. نتايج نشان داد كه اثر تاريخ كاشت بر صفات مرفوفيزيولوژيكي نظير: تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملكرد دانه، شاخص سطح برگ، قطر طبق و درصد روغن معني دار شد. بيشترين عملكرد دانه (4170 كيلوگرم در هكتار) از تاريخ كاشت اول (1 تير) و كمترين عملكرد دانه (2230كيلوگرم در هكتار) از تاريخ كاشت آخر (30 تير) حاصل شد. تاريخ كاشتهاي 10 و 20 تير نيز به ترتيب با ميانگين عملكرد دانه 3980 و 2760 كيلوگرم در هكتار در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. در رابطه با اجزاي عملكرد دانه نيز بيشترين تعداد دانه (5/759) و وزن هزار دانه (55 گرم) و كمترين تعداد دانه (3/619) و وزن هزار دانه (36 گرم) به ترتيب مربوط به تاريخ كاشت 1 تير و 30 تير بودند. اثر رقم بر تمامي صفات به جز تعداد دانه معني دار شد و بيشترين و كمترين عملكرد دانه به ترتيب از ارقام آذر گل و آلستار با مقدار 4090 و 2450 كيلوگرم در هكتار به دست آمدند. ارقام زاريا و مستر نيز به ترتيب با ميانگين عملكرد دانه 3500 و 2910 كيلوگرم در هكتار در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. در رابطه با اجزاي عملكرد نيز ارقام آذر گل (57 گرم) و آلستار (38 گرم) به ترتيب بيشترين و كمترين وزن هزار دانه را به خود اختصاص دادند.

In order to evaluate the best sowing date and its effect on yield and yield components of sunflower cultivars, a field experiment was done as split block design in a randomized pattern of complete block design with three replications in 2009 in Shahinshahr , Isfahan. The sowing date was studied in four intervals : 22 June,2009, 1 Jul,2009,11 Jul,2009, and 21 Jul 2009. The four factors used were, Alestar, Azargol, Master and Zaria. The results showed that sowing date had a significant effect on the number of seed, weight of thousand seeds, seed yield, LAI, Cap diameter and oil percentage. The higher seed yield (4170 kg/ha) was obtained from the first sowing date (22 June.2009), and the lowest seed yield (2230 kg/ha) was obtained from the last sowing date (21 Jul.2009). The average of seed yield in 1 Jul.2009 and 11 Jul.2009 was 3980 and 2760 kg/ha. The highest number of seed (759.5) and weight of thousand seeds (55 gr) was obtained from 22.June.2009 and the lowest number of seed (619.3) and weight of thousand seeds (36 gr) was obtained from 21.Jul.2009. The cultiver had a significant effect on all studied traits except the number of seeds. The highest and lowest seed yield were related to Azargol (4090 kg/ha) and Alestar (2450 kg/ha). The seed yield of Zaria and Master were 3500 and 2910 kg/ha. The highest and lowest weight of thousand seeds was obtained from Azargol (57 gr) and Alestar (38 gr).