بررسي اثرات تنش خشكي درمراحل مختلف رشدبر عملكرد دانه و ميزان كلروفيل برگ هادر چهاررقم كلزاي بهاره در شرايط آب و هوايي خرم آباد

Study of Effects of Drought Stress on Growth Stages on Grain Yield and Chlorophyl Amount of Leaves of 4 Spring Cultivars in Khorramabad Weather Conditions

به منظور بررسي اثرات مقادير مختلف آبياري بر عملكرد دانه و ميزان كلروفيل برگ ها در مراحل مختلف رشد چهار رقم كلزا، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 4 تكرار در سال زراعي 88-1387 در ايستگاه مركز تحقيقات كشاورزي شهرستان خرم آباد انجام گرفت. فاكتور اصلي شامل آبياري در 4 سطح، (آبياري معمولي "شاهد"، قطع آبياري از مرحله ي ساقه دهي به بعد، قطع آبياري از مرحله ي گلدهي به بعد و قطع آبياري از مرحله ي خورجين دهي به بعد) و فاكتور فرعي شامل رقم در 4 سطح شامل ارقام :آر،جي،اس 003، ساري گل، آپشن 500 و هايولا 401 بودند.تنش كمبود آب باعث كاهش معني دار تعداد خورجين در بوته، وزن هزار دانه و در نتيجه عملكرد دانه، عملكرد روغن دانه، عملكرد بيولوژيكي و شاخص برداشت نسبت به شاهد گرديد. از آنجايي كه تيمارهاي محدوديت آب آبياري در مقايسه با تيمار شاهد منجر به افزايش كارآيي مصرف آب گرديد، اين تيمارها مي توانند جهت صرفه جويي در مصرف آب در توليد كلزا به كار گرفته شوند. مقايسه ي چهار رقم آزمايشي نشان داد كه از نظر صفات تعداد خورجين در متر مربع، تعداد خورجين در بوته، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، درصد روغن دانه و عملكرد روغن دانه، رقم هايولا 401 برتري معني داري بر ارقام آپشن500، ساري گل و آر،جي،اس003 داشت. به طور كلي، در صورت محدوديت آب، قطع نمودن آب آبياري از مرحله ي خورجين دهي به بعد در مقايسه با شرايط شاهد و استفاده از رقم هايولا 401 به دليل كاركرد مناسب تر در افزايش عملكرد دانه و نيزروغن آن، در منطقه ي مورد مطالعه توصيه مي شود.

In order to study the effects of different amounts of irrigation on grain yield and chlorophyl amount of leaves in growth stages of 4 rapeseed cultivares, an experiment was performed in the agriculture research station of Khorramabad in 2009-2010.The design was a split-plot with irrigation treatments as main plot in a randomized complete block design and cultivares as sub plots.4 irrigation periods included normal irrigation (as control) , cuting of irrigation from stem stage, irrigation cut from flowering stage and irrigation cut from poding stage. 4 cultivars included R.G.S003, sarigol, Option 500 and Hyola 401.The results showed that water deficiency stress had significant decrease on pod number in plant,weight of 1000 grain and decreased grain yield,grain oil yield,biological yield and harvest index of treatments to control consequently. Since limited irrigation water treatments to cause control increased water use efficiency, therefore these treatments can be used to economize water use. The comparison of 4 cultivares showed that in regard to pod number in m2 , pod number in plant, grain yield, biological yield, grain oil percent, and grain oil yield. Hyola 401 had relative superior to option 500,R.G.S003 and sarigol. In total , if water was limited, cutting of irrigation from poding stage in comparison to control and use of Hyola401 cultivar was favoured because grain yield and oil yield increased.