بررسي «خواننده نهفته در متن» در سه داستانِ ادب پايداري از احمدِ اكبرپور

A Study of the Implied Reader in Three Stories of Resistance Literature of Ahmad Akbarpour

چكيده يكي از راه هاي تحليل آثار پديد آمده در گستره ادبيّات پايداري كودك، بررسي خواننده نهفته در اين آثار است. چمبرز بر اين باور است كه براي بازشناختِ اين خواننده، نيازمندِ روشي هستيم كه در داستان‌هاي كودك و نوجوان، كودك را در مقام «خواننده» به رسميّت شناسد. با توجه به اهمّيّتِ اين رويكرد و تازگي آن در مطالعه ادبيّات كودك ايران، در اين پژوهش كوشش شده تا سه اثرِ داستاني احمدِ اكبرپور در گستره ادب پايداري (اگر من خلبان بودم، شب به خير فرمانده و قاب آسماني) بر پايه ديدگاه چمبرز بررسي شود. چمبرز روش پيشنهادي خود را براي بررسي نگرشِ نويسنده به خواننده نهفته در متن، در چهار محور عرضه مي‌كند: سبك نوشته، زاويه ديد، طرفداري و شكاف‌هاي گويا. به كمك اين چارچوب، مي توان به چند نكته محوري زير پي برد: ويژگي هاي خواننده نهفته در آثار ياد شده، نگرش آگاهانه يا ناآگاهانه نويسنده به كودك و نوجوان (كودك به عنوانِ بزرگسالي ناقص يا مانند موجودي با كيستي و زيست‌جهانِ مستقل) و سرانجام، دلايل مورد توجّه قرار گرفتن برخي آثار از سوي مخاطبان. يافته هاي پژوهش نشان داد كه اين نويسنده كوشيده است تا با نزديك شدن به دنياي متفاوت كودكي، تجربه هايي تازه از جنگ و دفاع مقدّس به تصوير بكشد و با شركت دادن كودكان در حوادث داستان و همراه شدن با آنان، فضايي فراهم آورد كه كودك خود را تا حدّي در آفرينش داستان سهيم بداند اين مخاطب حتّي مي تواند در حوادث مربوط به جنگ نقشي تاثيرگذار داشته باشد.

A study the "Implied Reader" is one of the best approaches to analyze the works in children resistance literature. Chambers believes that we need to recognize children as a “reader” in children’s stories. This paper used Chambersʹ theory to analyze "the implied reader in the book", in three stories of A. Akbarpour which were based on war (If I were a pilot, Good night Commander! And The Heavenly Frame). With this approach, some significant issues could be understood such as the characteristics of the implied reader in these stories, aware or unaware view of the writer toward the children, and finally the reasons of the popularity of some special works. The finding revealed that the writer tried to picture new experiences of the holy war by approaching the children’s different world. letting children participate in the events of the story and accompanying them, he create a situation in which children could take part in the creation of the story and have great impact on the events related to this war. Key words Implied Reader, Aidan Chambers, Ahmad Akbarpour, If I were a pilot, Good night Commander! And The Heavenly Frame