مباني تهييج و پايداري سپاهيان در سياست نظامي امام علي (ع)

Principles of Motivation and Resistance of the Armies in Imam Ali’s Military Policy

امام علي (ع)، در زمره نادر شخصيّت‌هايي است كه زندگاني،‌ سيره، سخن و عمل او در عرصه‌هاي گوناگون و در تمامي عصرها، براي بشريّت به عنوان الگو پايدار مانده است و خواهد ماند. سياست نظامي آن حضرت و مباحث مرتبط و زيرمجموعه آن، در دوران قريب به پنج سال فرمانروايي و حاكميّت بر جهان اسلام، در منظر مسلمانان و نامسلمانان، تا روزگار ما، بحث‌هاي فراواني را به خود اختصاص داده است. از ميان مطالب و موضوعات زير مجموعه سياست نظامي ياد شده، كيفيّت بسيج جنگجويان و ايجاد مقاومت و پايداري در آنان،‌ يكي از مهم ترين مباحث قلمداد مي‌شود. در اين نوشتار، سعي شده است تا روش‌ها و شيوه‌هاي تهييج و بسيج سپاهيان و ايجاد پايداري و مقاومت در آنان، قبل از نبرد و در جريان آن، از سوي امام علي (ع) و نيز اصحاب و فرماندهان ايشان مورد بررسي، توصيف و تحليل قرار گيرد. يافته‌ها دلالت بر آن دارد كه آن حضرت در سياست و برنامه‌ريزي‌هاي نظامي شاش در رويارويي با مخالفان، به اين موضوع اهتمام ويژه و حتمي نشان داده و به روش‌هاي مختلف و متنوّع و معطوف به اعتقاد راسخ ديني و با رويكردي الهي و معنوي و مبتني بر معيارهاي قرآني و سنّت نبوي، سپاهيانشان را به تهييج و مقاومت در برابر مخالفان وا داشته اند.

Imam Ali is among a few personalities whose life, deeds, words and action have stayed constant for people as a model in different areas and eras. His military policy and its relevant issues and sub-issues have put up lots of arguments in about five years of ruling the Islamic World in the view of Muslims and non-Muslims even in our days. Among aforementioned sub issues of his military policy, the quality of warrior’s mobilization as well as producing resistance among them is one of the most significant issues. In this article, the writer tried to consider, describe and analyze the motivation, mobilization, and resistance of the armies led by Imam Ali, his disciples and commanders before and during the war. The findings revealed that considering this issue, he showed great and specific effort in his military policies and plans to confront the opponents. Also he motivated his armies to resist their opponents with different methods and divine approach based on firm religious belief, Quranic standards and prophet’s traditions. Key words Imam Ali (peace be upon him), Motivation and resistance, Armies, Wars.