نشانه شناسي هيپوگرام مفهومي «شهادت» در شعر دفاع مقدّس

The Semiotics of the Conceptual Hypogram of “Martydom”

نشانه شناسي يك فرصت تحليلي براي ورود به جهان متن است تا به واسط‍ه دلالت هاي متني آن، قدرت كشف و شناسايي مفاهيم موجود متني ايجاد گردد. شعر دفاع مقدّس يكي از مقوله هاي ادبيات است كه مفاهيم نهادينه شده دين مبين اسلام را به صورت هيپوگرام هاي فرهنگي و ادبي در خود نمود داده است كه مي توان به كمك نشانه شناسي، آنها را تاويل كرد. براي تاويل اين مفاهيم بايد ابتدا زمينه هاي نهادينگي آنها را در مباني باورمند فرهنگ ديني كاوش كرد؛ سپس به كمك دانش هرمنوتيك به تاويل و تحليل نهايي آنها پرداخت. اين مقاله بنا دارد ضمن بررسي زمينه هاي نهادينگي فرهنگ شهادت در انديشه هاي مذهبي، مضامين برجسته كاركردي آن را در شعر هشت سال دفاع مقدس واكاوي و استخراج نموده؛ سپس بر مبناي هيپوگرام فرهنگ شهادت، مفاهيم بدست آمده را معناشناسي نمايد. لذا ابتدا، مضامين اعتقادي بنا به استنادات ديني موجود در فرهنگ اسلامي، مطرح و بعد ازآن، اين مضامين مطابق با نمونه هايي از هيپوگرام هاي مفهومي ادبي شده در برخي از اشعار هشت سال دفاع مقدس، تحليل مي گردد.

Semiotics is an analytical chance to enter the world of a text that through its textual implication, the power of finding and understanding the available textual concepts can be created. A Holy Defense poem is one of the categories of the literature that includes the basic concepts of Islamic culture as literary and cultural hypograms that can be interpreted by semiotics. To interpret these concepts, their basic grounds in the believable principles of the religious culture must be found. After that, through hermeneutics, they can finally be analyzed and interpreted. This paper tried to analyze and find the prominent functional concepts in the poems of 8 years of Holy Defense by analyzing basic grounds of martyrdom culture in religious thoughts. Then these concepts could be interpreted semantically based on the hypogram of martyrdom culture. So, first the believable contents based on the existing religion documents in the Islamic culture was presented and then these contents were analyzed by some samples of the literary conceptual hypograms in some poems of the 8-year holy defense. Key words Semiotics, Hypogram, Concept, Islamic culture, Martydom, the Poem of Holy Defense.