ارزيابي تغييرات نيكوتين در گياهان توتون (Nicotiana tabacum L.) جهش‌يافته با T-DNA

valution of Nicotine Changes in Tobacco (Nicotiana tabacum L.) Plants Mutated by T-DNAE

چكيده هدف: گياه توتون (Nicotiana tabacum L.)حاوي مقدار زيادي آلكالوييد نيكوتين است كه براي سلامتي انسان مضر است. دست‌ورزي‏هاي ژنتيكي از جمله انتقال ژن‌هاي مسدود كننده مسير بيوسنتز نيكوتين، القا موتاسيون، ايجاد تغييرات سوماكلونال و انتقال T-DNA به منظور القا تغييرات مناسب ژنتيكي براي كاهش بيان آنزيم‌هاي كليدي مسير توليد نيكوتين مي‌تواند موجب تغيير در ميزان نيكوتين در اين گياه گردد، لذا اين تحقيق با هدف بررسي تغييرات نيكوتين در گياهان توتون جهش يافته با T-DNA طراحي و انجام گرفت. مواد و روش‌ها: در مطالعه حاضر گياهان جهش‌ يافته K4حاوي (T-DNA)، گياهان حاوي Ri-TDNA، گياهان باززايي شده از برگ و گياهان طبيعي روي محيط كشت MSحاوي آنتي‌بيوتيك كانامايسين تكثير يافتند. سپس برگ‌هاي گياهان جهش‌يافته و طبيعي جداگانه خشك و آسياب شدند. عصاره استخراج شده توسط هگزان از بافت برگ، توسط TLC و GC از نظر كيفي و كمي مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج: آناليز عصاره‌‌هاي حاصله كاهش ميزان نيكوتين در گياه جهش‌يافته K4 و افزايش آن را در گياهان باززايي شده و جهش يافته Ri-TDNA نسبت به گياهان طبيعي مادري نشان دادند. نتيجه گيري: احتمالاً تغيير در ميزان نيكوتين در گياهان جهش‌يافته و باززايي شده به خاطر فعال‌سازي ژن‌هاي آنزيم‌هاي كليدي مسير بيوسنتز آلكالوييد نيكوتين در مورد گياه جهش‌يافته حاوي Ri-TDNA و بالعكس خاموش شدن و يا كاهش بيان اين ژن‌ها در گياه جهش يافته K4 (حاوي T-DNA) مي باشند. واژگان كليدي: توتون، جهش يافته، نيكوتين