ارزشيابي دوره‌هاي كارداني آموزش فني‌و‌حرفه‌اي

Evaluation of post-secondary career and technical education courses

براي ارزشيابي ابعاد مختلف برنامه كارداني آموزش فني‌و‌حرفه‌ايِ وزارت آموزش و پرورش، و پاسخ به سيوال‌هايي در خصوص جايگاه قانوني، ساختار سازماني، برنامه‌ها و محتواي درسي، نيروي انساني، فضاي آموزشي، امكانات و تجهيزات آموزشكده‌هاي فني و حرفه‌اي، پايگاه اجتماعي‌اقتصادي و ويژگي‌هاي شناختي و عاطفي دانشجويان و دانش آموختگان و نيز وضعيت اشتغال فارغ‌التحصيلان آموزشكده‌هاي فني‌و‌حرفه‌اي، تعداد 2300 نفر از دانشجويان، 793 نفر از فارغ‌التحصيلان 39 رشته تحصيلي، 500 نفر از مدرسان و 121 نفر از مديران آموزشكده‌هاي فني‌و‌حرفه‌اي كشور به شيوه نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شدند. داده‌هاي مورد نياز با استفاده از پرسش‌نامه‌هاي محقق ساخته، مصاحبه و فرم‌هاي اطلاعاتي جمع‌آوري شد. براي پردازش و تحليل داده‌هاي كمّي از شاخص‌هاي آماري (درصد فراواني و نسبت) و براي تحليل اطلاعات كيفي از شيوه‌هاي ناظر بر مطالعات كيفي (طبقه‌بندي، تلخيص، تركيب) استفاده شد. مهم‌ترين يافته‌هاي پژوهش به شرح زير خلاصه شده است: شواهد به‌دست آمده بر وجود ابهام‌ها و تعارض‌هاي متعدد در‌باره فلسفه، اهداف، سياست‌هاي كلان، راهبردها و جايگاه قانوني دوره‌هاي كارداني آموزش فني‌و‌حرفه‌اي، دلالت دارند. تفكيك برنامه‌ريزي و اجراي دوره پنج ساله به‌صورت يك دوره‌ سه ساله و سپس دوه دو ساله كارداني، پيوستگي و انسجام عملي برنامه‌هاي آموزش فني‌و‌حرفه‌اي را با مانع بزرگي مواجه ساخته است. كمّيت و كيفيت منابع انساني، امكانات كالبدي و فضاي آموزشي آموزشكده‌ها رضايت‌بخش نيست. ويژگي‌هاي شناختي و عاطفي اغلب دانشجويان و فارغ‌التحصيلان با انتظارات رشته تحصيلي آنها هماهنگ نيست. وضعيت اشتغال فارغ‌التحصيلان آموزشكده‌ها مناسب ارزيابي نمي‌شود. بيكاري حدود 28درصد افرادي كه به اميد اشتغال زودتر و بهتر به آموزشكده‌ها روي آورده‌اند از وجود مسيله‌اي جدّي حكايت مي‌كند. در مجموع، با توجه به يافته‌هاي اين تحقيق، پيشنهادهايي براي تجديدنظر در برنامه‌هاي كارداني آموزش فني و حرفه‌اي ارايه شد.

To evaluate post-secondary career and technical education courses running by the ministry of education, 2300 students, 793 graduates from 39 academic disciplines, 500 teachers and 121 managers of career and technical education colleges have been selected as research sample, using random sampling method. The required data were collected using questionnaires, interviews and data forms. Quantitative data were processed and analyzed using descriptive statistics (frequency percentage and ratio) and qualitative data were analyzed using qualitative methods (classification, summarization, combination). The research findings implicitly indicated that there is ambiguity and multiple conflicts in philosophy, main goals, macro policy, strategies and legal status of mentioned career and technical education courses. The implementation of mentioned continuous five years post-secondary course has failed and the separation of its planning and implementation in the form of three and two years postsecondary courses has leaded in great obstacles for coherence and consistency of career and technical education programs. Quantity and quality of human resources, facilities and educational setting of colleges is not satisfactory.­ Majority of students and graduates’ cognitive and emotional characteristics are not consistent with the expectations of their profession. Unemployment of almost 28% of those who entered such colleges with hope to gain better job as soon as possible, evidently indicates that there is a serious problem. Considering these findings, some recommendations were proposed for reforming planning and implementation of career and technical education and training courses.